Đến 2014, ở nhiều quốc gia mới nổi, hơn 10% tổng dư nợ ngân hàng đã trở
thành nợ xấu – tức người vay không thanh toán trong nhiều tháng. Trong
hầu hết các trường hợp, gồm Brazil, Ấn Độ và Nga, vấn đề nợ xấu đã tập
trung ở các ngân hàng nhà nước – nơi trước đó đã trao nhiều khoản tín dụng
cho các công ty được ưu ái trong khuôn khổ của chiến dịch kích cầu. Những
gánh nặng tích tụ này là một lý do lớn mà vào 2015, IMF và các nhà dự báo
khác đã muộn màng hạ dự báo của họ về tăng trưởng trong dài hạn của các
nước mới nổi.
Brazil là một trường hợp nghiên cứu điển hình rõ nét cho thấy sự lạm
dụng chính trị của các ngân hàng nhà nước có thể bóp méo nền kinh tế ra
sao. Sau khi nhậm chức vào 2010, Tổng thống Dilma Rousseff bắt đầu
chống lại đà trì trệ toàn cầu bằng cách gây áp lực buộc các ngân hàng tư
nhân cho vay nhiều hơn, đôi khi gần như công khai ra lệnh cho họ. Tuy
nhiên, nhiều ngân hàng tư nhân không tuân theo với lý do trì trệ kinh tế đã
khiến khách hàng hiện tại của họ khó trả nợ đã vay. Trước sự phản kháng
này, Rousseff quay sang gây áp lực buộc các ngân hàng nhà nước mở vòi tín
dụng.
Kết quả là một quốc gia có hai hệ thống ngân hàng. Các ngân hàng tư
nhân cắt giảm một cách hợp lý các khoản cho vay mới và nỗ lực hạn chế
thiệt hại từ các khoản nợ xấu. Trong khi đó các ngân hàng nhà nước đổ xô
cho vay và gây ra thêm nhiều khoản nợ xấu. BNDES, ngân hàng phát triển
nhà nước lớn nhất thế giới, với tài sản 200 tỷ đô-la, đã cấp phát các khoản
vay giá rẻ cho hầu như mọi công ty hỏi vay, gồm cả các công ty làm ăn
khấm khá mà lẽ ra đủ điều kiện để vay theo lãi suất thị trường. Từ 2008 đến
2014, tổng dư nợ của ngân hàng nhà nước tăng trưởng với tỷ lệ 20 đến 30%
một năm, và tỷ trọng của các ngân hàng nhà nước trong tổng dư nợ ở Brazil
tăng từ 34 lên 58%, một sự bành trướng không có hoặc ít có thị trường mới
nổi nào khác sánh được.
Kết quả là một khối nợ gia tăng vùn vụt, điều thường báo hiệu đà tăng
trưởng kinh tế thậm chí sẽ chậm hơn nữa trong những năm tiếp theo, khi các
khoản nợ xấu này làm tắc nghẽn toàn bộ hệ thống ngân hàng. Đến cuối
