thâm hụt của chính phủ cao hơn, lạm phát gia tăng và tăng trưởng chậm
hơn.7 Và trong một cuộc trò chuyện với tôi trong tháng ấy, chủ tịch ngân
hàng trung ương Mexico, Agustín Carstens, đã nói thẳng thừng rằng “chính
sách tài chính và tiền tệ không thể tạo ra tăng trưởng” về lâu dài. Ít nhà lãnh
đạo nào trong thế giới mới nổi nghiêm túc phản bác kết luận này, có lẽ vì
quá nhiều người trong số họ cũng đã thấy những thiệt hại mà các chính thể
theo hướng xã hội chủ nghĩa mạnh tay có thể gây ra.
Ở tất cả các quốc gia này, từ Ấn Độ đến Brazil, chính phủ đã cố gắng
quản lý nền kinh tế theo cách không làm gì cả để thúc đẩy tăng trưởng trong
tương lai, vì vậy kết quả họ đạt được chỉ là một sự trì hoãn hậu quả. Trong
những trường hợp này, các chiến dịch chi tiêu chỉ giúp tạm đình hoãn hậu
quả từ đà trì trệ toàn cầu, và tỷ lệ tăng trưởng trong tương lai sẽ chậm hơn
do hậu quả của các khoản nợ được chồng chất để chi trả cho gói kích cầu. Ta
nói rằng các chính phủ đang “vay của tương lai” nghĩa là như vậy.
Vấn đề này đặt ra một câu hỏi thú vị: Tại sao các chính phủ không thể
chi tiêu để kích thích tăng trưởng trong ngắn hạn, đồng thời thúc đẩy cải
cách – chẳng hạn, bằng cách cắt giảm các quy định hoặc bán các công ty nhà
nước thua lỗ – để tăng hiệu suất và tăng trưởng về lâu dài? Họ có thể làm
vậy, nhưng trong thực tế họ dường như không thể theo đuổi cả hai mục tiêu
cùng lúc. Có lẽ điều này là do các chiến dịch kích cầu được thôi thúc bởi
động lực bảo hộ dân chúng trước thị trường tự do và các chiến dịch cải cách
lại được thúc đẩy bởi ước muốn khai phóng cho dân chúng cạnh tranh trên
thị trường. Tiếc thay, động lực thỏa đáng nhằm bảo hộ dân chúng – như tăng
trợ cấp lương thực hoặc năng lượng – thường khiến các chính phủ không
còn đủ nguồn lực cho các khoản đầu tư cần thiết trong một nền kinh tế cạnh
tranh. Vào 2015, nhiều quốc gia mới nổi thấy mình rơi vào thế kẹt – với một
danh sách dài các dự án cơ sở hạ tầng cấp thiết mà chính phủ không còn đủ
khả năng trang trải. Và một khi các chính trị gia đã xòe ra các khoản trợ cấp,
họ thấy rất khó để rút lại.
Sự lạm dụng chính trị của các ngân hàng nhà nước
