hoàng gia đến cung điện tại Winchester và, trong một sự kiện mà sử gia
Nicholas Mayhew mô tả là “một dịp rất công khai được toan tính nhằm củng
cố niềm tin”, đã ra lệnh hoạn toàn bộ nhóm người này hoặc, đối với những
người may mắn hơn, chặt bàn tay phải.
Ngày nay sự hiểu biết về lý do biến
động của tiền tệ, và những gì cần phải làm trong tình hình đó, đã tiến triển
hơn một chút nhưng có lẽ không nhiều như ta mong đợi.
Tại sao rẻ chỉ là một cảm giác
Cách đóng khung câu hỏi then chốt về tiền tệ theo góc độ đồng tiền ấy
cho “cảm giác” rẻ dường nào nghe có vẻ mông lung, nhưng không có cách
nào tốt hơn để so sánh giá trị của nó với các đồng tiền khác. Quá trình đo
đếm giá trị của tiền tệ trông vậy mà rất mù mờ. Nếu phải mất ba đồng real
Brazil để mua một đồng đô-la hôm nay và bốn đồng real sang năm, có vẻ
như đồng real ấy đang mua được ngày càng ít hơn, có nghĩa là giá trị của nó
đang giảm. Nhưng thực chất không nhất thiết là như vậy, bởi vì sự giảm giá
đó có thể được cân đối lại một phần hoặc toàn phần bởi lạm phát. Nếu giá cả
đang tăng nhanh hơn nhiều ở Brazil so với ở Mỹ, khi ấy đồng real sẽ cho
cảm giác ngày càng đắt giá.
Do vậy không thể đo đạc một cách chính xác giá trị của tiền tệ, trừ phi
ta hiệu chỉnh được tỷ lệ lạm phát tương đối. Công việc này thậm chí càng
khó khăn hơn nữa khi đo lường giá trị của đồng real so với không chỉ đồng
tiền của một đối tác thương mại mà tất cả các đối tác thương mại của họ, từ
Mỹ đến Trung Quốc, và hiệu chỉnh theo tỷ lệ lạm phát khác biệt ở tất cả các
nước này. Một phép tính như vậy là phức tạp, và giá trị tiền tệ tính được có
thể khó hiểu và mâu thuẫn. Trong vụ việc hồi thế kỷ 12 mà vua Henry ra tay
một cách đột ngột như vậy, lý do chính gây ra sự suy yếu của đồng bảng
Anh có lẽ là lạm phát giá lương thực tăng cao sau một vụ mùa thất bát.
Không may cho những người đổi tiền, nhà vua và các vị thông thái của ông
đã không hiểu lạm phát có thể làm xói mòn ra sao giá trị của đồng tiền.
Chín thế kỷ sau, chúng ta vẫn chưa tìm ra một phương cách mạch lạc
để đo lường giá trị của một đồng tiền đã được điều chỉnh theo lạm phát và
các biến số khác. Ngay cả các chuyên gia tiền tệ giàu kinh nghiệm nhất cũng
