sẽ thừa nhận rằng không có một cách biện pháp nào luôn đáng tin cậy. Trong
thực tế, trên thị trường ngoại hối toàn cầu, nơi trung bình hơn 5 nghìn tỷ đô-
la được giao dịch mỗi ngày, giá trị tiền tệ thậm chí không được nhắc đến
trong các cuộc hội thoại của hầu hết các nhà giao dịch, những người thường
ưa mua đồng tiền của các quốc gia có mức lãi suất cao. Như một nhà phân
tích kỳ cựu gần đây đã nói với nhóm làm việc của tôi, “Trong việc định giá
tiền tệ, chẳng có gì hiệu quả”.
Chuẩn phổ biến nhất là Tỷ giá Hiệu quả Thực (Real Effective
Exchange Rate – REER), theo đó người ta điều chỉnh giá trị đồng tiền của
một quốc gia theo tỷ lệ lạm phát giá tiêu dùng của các đối tác thương mại
chính của nước ấy. Cũng có những chỉ số cạnh tranh cố gắng điều chỉnh giá
trị của đồng tiền dựa trên các chuẩn mực lạm phát khác nhau, như giá sản
xuất, hoặc chi phí lao động, hoặc tỷ lệ tăng thu nhập bình quân đầu người,
vốn là cơ sở của phương thức Balassa-Samuelson hết sức bí truyền để định
giá tiền tệ. Không bàn đến tiểu tiết vụn vặt của các phương pháp khác biệt,
vấn đề ở đây là sự lựa chọn phương pháp của một nhà phân tích sẽ mang
tính chủ quan, và kết quả sẽ thất thường. Ví dụ, vào đầu 2015, khi giá dầu
đang giảm mạnh, đồng rúp Nga sụp đổ giá trị với hầu hết các phép đo này,
ngoại trừ phương pháp dùng chi phí lao động, khiến đồng rúp trông đắt giá.
Đây là tình trạng rối rắm thường tình về giá trị của tiền tệ.
Nhắm nỗ lực cải thiện sự minh bạch, một số nguồn chuyên gia đã cố
gắng xếp hạng mức giá của các nước bằng cách lập ra chỉ số, so sánh giá
hiện tại với những thứ ai cũng có thể liên hệ được. Tiên phong của phạm trù
này là Chỉ số Big Mac của tạp chí The Economist, nhưng do McDonald’s đã
lỗi thời, các nhà phân tích khác bắt đầu so sánh giá với cà phê Starbucks
hoặc các hàng hóa khác có tính toàn cầu. Báo cáo “Định vị giá cả thế giới”
thường niên của Deutsche Bank sử dụng nhiều phạm trù, từ giá địa phương
của iPhone 6 và quần jean Levi 501 cho đến chi phí của một chuyến đi nghỉ
cuối tuần, một cuộc hẹn hò và một lần cắt tóc, nhưng kết luận của báo cáo
vẫn thừa nhận tính chủ quan căn bản của phương pháp này. Phiên bản 2015
của báo cáo đã kết luận rằng với một đồng đô-la Mỹ đang mạnh lên, việc
