phục vào 2015: doanh số xe ô-tô đã đạt mức cao mới và sự tăng trưởng việc
làm đạt tỷ lệ cao, nhưng mức tăng trưởng GDP chủ đạo vẫn còn khá thấp so
với tỷ lệ trước khủng hoảng. Như thường thấy trong những câu chuyện ly
kỳ, có lẽ các thám tử đã truy tìm sai chỗ.
Tôi và nhóm của mình đã chuyển hướng từ chỗ quan tâm đến các lập
luận chủ yếu tập trung vào cầu sang các luận điểm liên quan đến cung, khía
cạnh của nền kinh tế giúp cung ứng lao động, vốn và đất đai, các yếu tố đầu
vào cơ bản để tăng trưởng. Chúng tôi tìm ra một thủ phạm bất ngờ. Trong tất
cả các yếu tố, một nguyên nhân hệ trọng làm mất đà tăng trưởng chính là sự
suy giảm nguồn cung nhân lực. Phát hiện này hoàn toàn đối chọi với nỗi sợ
quen thuộc rằng công việc của con người đang bị thay thế bởi sự trỗi dậy
của robot và trí tuệ nhân tạo, đến mức thoạt đầu nó khó được chấp nhận.
Làm thế nào nhân lực thiếu hụt lại là vấn đề nếu công nghệ đã khiến họ trở
nên lỗi thời? Nhưng ít ra trong trường hợp này, số liệu không nói dối.
Sự sa sút về tăng trưởng dân số đã diễn ra trước cuộc khủng hoảng năm
2008, và thực tế, nó có thể giải thích khá ổn thỏa cho cuộc phục hồi gây thất
vọng dai dẳng từ đó đến nay. Như chúng ta đã thấy, một trong những cách
đơn giản để đo lường tiềm năng tăng trưởng của một nền kinh tế là thêm vào
tỷ lệ tăng trưởng năng suất và tỷ lệ tăng trưởng nhân lực, và trong khi cả hai
đều giảm trên toàn thế giới, sự suy giảm năng suất lại gây tranh cãi rộng rãi,
vì nhiều chuyên gia cho rằng số liệu thống kê chính thức đã không tính đến
tác động của các công nghệ kỹ thuật số mới mẻ. Tại Mỹ, theo số liệu chính
thức, năng suất tăng trưởng với tốc độ trung bình 2,2% từ 1960 đến 2005
trước khi chậm lại còn 1,3% trong mười năm qua. Đà trì trệ dân số thậm chí
còn ấn tượng hơn và không cần bàn cãi. Trong năm thập kỷ trước 2005, lực
lượng lao động Mỹ đã tăng trưởng với tốc độ trung bình hằng năm 1,7%,
nhưng chậm lại chỉ còn 0,5% trong thập kỷ qua. Nói tóm lại, lời giải thích rõ
ràng nhất về sự thiếu hụt tăng trưởng kinh tế tại Mỹ là mức suy giảm khoảng
1% của tỷ lệ tăng trưởng lực lượng lao động, mà trong đó phần lớn là do sự
tăng trưởng dân số trong độ tuổi lao động, từ 15 đến 64.
