nhau chống lại Mỹ, Mexico đã tăng tốc mở cửa ra thế giới và hưởng lợi từ
mối quan hệ gần gũi với nước láng giềng khổng lồ. Đầu tư mạnh của Mỹ
vào các nhà máy sản xuất đã giúp Mexico giảm phụ thuộc vào dầu mỏ, hiện
chiếm 10% xuất khẩu, giảm từ mức 40% vào 1980. Mexico vì vậy là trường
hợp hiếm hoi mà một nền kinh tế tự giảm mức ràng buộc với dầu mỏ, trong
khi hầu hết các nước khác vẫn tiếp tục lao theo đà thăng trầm khốc liệt của
giá dầu.
Khi tôi gặp Tổng thống Enrique Peña Nieto trước cuộc bầu cử vào
2012, ông đang bị giới truyền thông trong nước chỉ trích là một tay rỗng
tuếch cưới nữ diễn viên phim truyền hình. Tuy nhiên, ông đã có một kế
hoạch chặt chẽ để tăng gấp đôi tỷ lệ tăng trưởng của Mexico bằng cách phá
vỡ thế độc quyền nhóm đang kìm hãm nền kinh tế. Tiến trình của ông đã bị
cản trở bởi một vụ bê bối mua bán bất động sản liên quan đến bà vợ, và bởi
vận rủi – ông mở cửa ngành dầu mỏ cho đầu tư nước ngoài ngay khi giá sắp
rơi. Nhưng một số cải cách của ông đang bắt đầu đơm hoa kết trái.
Đội ngũ của Peña Nieto xuất hiện như những nhà cải cách kiêu ngạo, từ
chối cuộc gọi từ các nhân vật quyền lực trong hệ thống cũ, nhưng rồi đã học
cách hợp tác với họ. Chính phủ đã thông qua cơ sở pháp lý đột phá để phá
vỡ thế độc quyền trong các ngành như viễn thông, làm giảm sức mạnh của
công đoàn, mở ra các lĩnh vực như năng lượng cho nhà đầu tư nước ngoài,
cải thiện việc thu thuế, và đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng công cộng.
Như rất nhiều quốc gia thời Hậu khủng hoảng, thách thức của Mexico
bắt đầu với việc giờ đây con người trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, khi
tỷ lệ tăng trưởng dân số chậm lại trên toàn thế giới. Dân số trong độ tuổi lao
động của Mexico lâu nay vẫn tăng với tỷ lệ 1,2%, mức yếu với một nước
mới nổi cỡ lớn. Để duy trì tỷ lệ tăng trưởng trên 3%, Mexico phải dựa vào
việc nâng cao năng suất, và điều đó đòi hỏi phải tăng cường đầu tư vào cơ
sở hạ tầng, trang thiết bị và đào tạo. Đội ngũ của Peña Nieto đang nỗ lực để
gia tăng tỷ lệ đầu tư, vốn đã đình đốn trong nhiều năm vào khoảng 20%
GDP, với các dự án như một sân bay quốc tế mới 12 tỷ đô-la cho Mexico
City.
