này thể hiện một mối nguy nghiêm trọng, một mối đe dọa nghiêm trọng, sẽ
ảnh hưởng đến mục tiêu kiến thiết quốc gia của chúng ta”, Piñera cảnh báo.
Vào khoảng thời gian này, Trung Quốc – trọng điểm của mọi kế hoạch
về dân số – đang xem xét lại chiến dịch lâu năm của họ nhằm kiểm soát tỷ lệ
sinh sản thông qua chính sách một con, điều đã góp phần mạnh mẽ gây ra
vấn đề lão hóa của nước này. Chính sách một con này đã khích lệ nhiều bố
mẹ phá bào thai nữ để đảm bảo sinh con trai, dẫn đến một xã hội mất cân
bằng giới tính trầm trọng. Nam thanh niên đông hơn hẳn các cô gái, và nhiều
người không thể tìm được vợ. Các chính sách kiểm soát dân số hà khắc đã
tác động lớn lao đến lực lượng lao động, dự kiến sẽ hụt đi một triệu lao động
mỗi năm trong những thập kỷ tới. Cuối năm 2015 Trung Quốc rốt cục đã
tuyên bố kết thúc chính sách một con.
Thật khó dự đoán sẽ có những lệch lạc gì khi áp dụng các chính sách
quyết liệt vận động phụ nữ sinh hai, ba hoặc nhiều con hơn – với một việc
phức tạp như sự sinh sản của con người, không thể thay đổi một cách có thể
đoán được. Một bài viết mới đây của các nhà nhân khẩu học Hans-Peter
Kohler và Thomas Anderson đã giải thích tại sao mức độ suy giảm tỷ lệ sinh
ở châu Âu lại khác biệt rất lớn giữa các nước. Trong cuộc Cách mạng Công
nghiệp, phụ nữ tham gia đông đảo vào lực lượng lao động, nhưng chuẩn
mực xã hội thay đổi chậm hơn so với nền kinh tế công nghiệp. Đàn ông vẫn
được coi là trụ cột mưu sinh, và phụ nữ vẫn được kỳ vọng gánh trách nhiệm
nuôi con và nội trợ. Các vai trò giới tính cơ bản bắt đầu thay đổi trong
những năm 1960, khi văn hóa bắt đầu bắt kịp với kinh tế – nhưng ở một số
nước nhanh hơn so với những nước khác. Ở Pháp, Anh và các nước Bắc Âu,
các bà mẹ thấy dễ dàng đi làm việc trở lại, một phần do các dịch vụ chăm
sóc trẻ thuận lợi. Trong các nền văn hóa truyền thống hơn như Đức và Ý,
nơi mà quan niệm cũ về vai trò giới tính phôi pha chậm hơn, nhiều phụ nữ
đã chọn cách không sinh con, và tỷ lệ sinh ngày nay là cực kỳ thấp.
Tác động từ sự can thiệp của nhà nước vào quá trình sinh sản của con
người do đó có thể vừa chậm, vừa không thể dự đoán trước, một phần do độ
trễ văn hóa và những thiên kiến giới tính khác biệt nhau tùy từng nước.
