đoạn thử nghiệm”. Họ chơi nhiều môn thể thao, thường là trong một môi
trường không quy củ hoặc có quy củ nhưng không quá khắt khe; họ rèn
luyện được một thể chất đủ dẻo dai để có thể chuyển sang các môn khác,
họ khám phá được năng lực cũng như thiên hướng của mình, và chỉ sau đó
họ mới bắt đầu tập trung và huy động tối đa sức lực để tập luyện chuyên
sâu một lĩnh vực. Tiêu đề của một nghiên cứu tiến hành với các vận động
viên ở môn thể thao cá nhân tuyên bố “chuyên môn hóa trễ” là “chìa khóa
của thành công”; một nghiên cứu khác khẳng định: “Trở thành người dẫn
đầu trong các môn thể thao đồng đội: Bắt đầu muộn, nâng cao cường độ và
hãy quyết tâm.”
Khi bắt đầu viết về những nghiên cứu này, tôi gặp phải khá nhiều bình
luận sâu sắc cũng như những phủ nhận. “Có thể nó đúng trong những môn
thể thao khác, nhưng không đúng với môn thể thao của chúng tôi”, những
người hâm mộ chia sẻ. Cộng đồng những người hâm mộ môn thể thao được
yêu thích nhất – bóng đá – là những người to tiếng nhất. Sau đó, như thể đã
được dự đoán, cuối năm 2014, một nhóm các nhà khoa học Đức công bố
một nghiên cứu cho thấy các cầu thủ của đội bóng đá quốc gia vừa đoạt
chức vô địch World Cup, chính là những minh chứng điển hình cho triết lý
“phát triển muộn”. Mãi đến năm 22 tuổi hoặc thậm chí muộn hơn, họ mới
thật sự bắt đầu chơi bóng đá chuyên nghiệp. Họ dành tuổi thơ và thời niên
thiếu của mình để chơi bóng đá nghiệp dư và các môn thể thao khác. Một
nghiên cứu khác về bóng đá công bố sau đó đã nghiên cứu kỹ năng của các
cầu thủ 11 tuổi với quá trình theo dõi họ trong hai năm. Đó là những người
đã chơi nhiều môn thể thao và thứ bóng đá không quy củ, “nhưng lại không
được tập luyện bóng đá chuyên nghiệp,” đã cải thiện kỹ năng hơn nhiều
vào năm 13 tuổi. Các phát hiện tương tự cũng được tìm thấy trong hàng
loạt bộ môn thể thao, từ khúc côn cầu cho đến bóng chuyền.
Quy luật tự cho là tất yếu của việc rèn luyện chuyên môn hóa tạo nên
điểm cốt lõi của một bộ máy tiếp thị to lớn, thành công và thỉnh thoảng
mang ý nghĩa tích cực trong thể thao và các lĩnh vực khác. Trên thực tế,
con đường trở thành ngôi sao thể thao của Roger phổ biến hơn nhiều so với
con đường của Tiger nhưng câu chuyện của các vận động viên như thế chỉ
