bên ngoài nước Nga, nơi hệ thống liên bang đã không còn phù hợp. Sau khi
Estonia tuyên bố chủ quyền, các lực lượng ở các nước cộng hòa khác cũng
nổi dậy và làm Liên Xô hoàn toàn tan rã. Cả hai nhóm chuyên gia đã hoàn
toàn bất ngờ khi thấy Liên Xô nhanh chóng sụp đổ, và những dự đoán của
họ về diễn biến sự việc tỏ ra sai hoàn toàn. Tuy nhiên có một nhóm nhỏ
trong các chuyên gia đã có những dự đoán khá chính xác.
Không giống như Ehrlich và Simon, họ không bị gò bó trong một cách
tiếp cận duy nhất. Họ tiếp thu các lập luận và phối hợp các quan điểm rõ
ràng là mâu thuẫn với nhau hoàn toàn. Họ đồng ý rằng Gorbachev là một
nhà cải cách thực sự, và Liên Xô đã mất tính hợp pháp bên ngoài nước
Nga. Những nhà dự báo phối hợp này thực sự đã tiên đoán rằng Liên Xô sẽ
sớm tan rã và những cải cách thực sự chính là chất xúc tác của quá trình
này.
Các nhà dự báo phối hợp vượt trội hơn các đồng nghiệp của họ về hầu
hết mọi thứ, nhưng họ đặc biệt vượt trội hơn hẳn khi đưa ra những dự đoán
dài hạn. Rốt cuộc, Tetlock đã đặt những biệt danh sau này sẽ nổi tiếng trong
giới tâm lý học và cộng đồng tình báo (được mượn từ triết gia Isaiah
Berlin): những con nhím tầm nhìn hẹp ám chỉ “người biết một thứ rất
chuyên sâu”, và những con cáo phối hợp ám chỉ “những người biết mỗi thứ
một chút”.
Các chuyên gia nhím biết rất sâu nhưng hẹp. Một số người dành cả sự
nghiệp của mình để nghiên cứu một vấn đề duy nhất. Giống như Ehrlich và
Simon, họ xây dựng những lý thuyết bó hẹp về sự vận hành của thế giới
thông qua lăng kính chuyên môn duy nhất của mình, và sau đó “uốn cong”
mọi sự kiện để phù hợp với những triết lý đó. Những chuyên gia nhím, theo
Tetlock, “làm việc miệt mài” theo thói quen chuyên môn của họ, và “hướng
đến các giải pháp rập khuôn ngay cả với các vấn đề khó xác định”. Kết quả
không quan trọng; những thành công và thất bại trong quá khứ đã chứng tỏ
rằng họ luôn luôn đúng, và họ càng bám chặt hơn vào quan điểm của mình.
Kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn giúp họ dự báo quá khứ một cách
xuất sắc, nhưng khi dự đoán tương lai thì mức độ chính xác lại ở mức như
“tinh tinh ném phi tiêu” . Trong khi đó, những con cáo phối hợp “chắt lọc
