xảy ra mới được, cho dầu là cảnh tôi đòi miễn cưỡng, cho dầu là chiến
tranh, máu rơi người chết. Vạn tuế, vạn vạn tuế tang ma vậy!
Riêng tôi, ít nhứt tôi cũng không thể viện dẫn cớ đó mà miễn xá cho
mình. Tôi đâu có buồn, vì chưng tôi đường đường ngự trị trên cả mọi
người. Cái đêm tôi nói tới với ngài đây, tôi còn có thể bảo rằng đêm đó
tôi chẳng nghe thấy buồn mảy may nào. Thật tình là không, tôi không
mong ước có chuyện gì xảy ra hết. Ấy vậy mà vẫn cứ... Bữa ấy, ngài ạ,
vào một buổi chiều thu đẹp, còn ấm trên thành phố, nhưng đã ẩm trên
dòng Seine. Đêm đang lấn tới, vòm trời còn sáng về tây, nhưng tối đen
dần, đèn chiếu yếu ớt. Tôi rảo dài theo tả ngạn sông Seine, hướng
bước về phía cầu Nghệ Thuật
. Dòng sông óng ánh dưới kia giữa
hàng thùng sách bán lạc-xon đã sập nắp
. Hai bên bờ, chỉ còn lác
đác đôi ba bóng người: Paris đã tới giờ ngồi vào bàn ăn. Tôi giẫm
chân lên mớ lá vàng bám bụi gợi nhớ tới vụ hè vừa qua. Vòm trời lần
lượt bật sao chi chít, thoáng nhìn thấy mỗi khi qua khỏi cột đèn này
đến cột đèn khác. Tôi thưởng ngoạn vẻ tĩnh mịch trở về, bầu khí mát
dịu vào đêm và thành phố Paris hoang vắng. Lòng tôi mãn nguyện.
Tôi đã được hưởng một ngày tốt đẹp: một người mù
, cái án được
giảm mà tôi mong đợi, nắm tay nhiệt tình của thân chủ, năm ba nghĩa
cử và, buổi trưa, một cuộc nói chuyện ứng khẩu rất mực hào hùng,
trước số bạn hữu, về lòng dạ chai cứng của giai cấp lãnh đạo và tâm
địa giả trá của giới thượng lưu nước nhà.
Tôi bước lên cầu Nghệ thuật giờ này vắng ngắt, và nhìn xuống dòng
sông đoán chừng trong bóng đêm đã dày đặc. Đâu mặt với mũi Vert-
Galant
, tôi ngó xuống hòn đảo
. Tôi nghe dâng lên một cảm giác
mênh mông, thấy mình hùng mạnh vô cùng và, thế nào nhỉ, thấy mình
hoàn hảo đến mực, khiến lòng tôi phơi phới hân hoan. Tôi thẳng vội
người lên và sắp mồi điếu thuốc, điếu thuốc mãn nguyện, thì chợt
ngay lúc ấy, một tràng cười ré bật sau lưng. Bất chợt, sửng sốt, tôi trở
mình đột ngột: không một bóng người. Tôi liền bước tới cạnh sát lan
can: không một ghe tải
, không một mảnh xuồng. Tôi bèn quay lại
