qua bên kia dòng Seine, mà tịnh không có xảy ra điều gì, tôi thở phào
khoan khoái. Cỡ ấy, tôi còn dụng phải vài chuyện trắc trở về đường
sức khỏe. Chẳng có gì rõ rệt cả, cứ gọi là một thứ trạng thái uể oải
cũng được, khiến tôi khó bề tìm thấy lại tánh khí vui vẻ của mình ngày
xưa. Tôi đi coi mạch nhiều lần, uống nhiều thang thuốc bổ. Tôi được
lợi sức, nhưng rồi vẫn lại xuống dốc. Cuộc sống càng ít dễ dàng hơn:
khi mà thể xác u buồn thì tâm thần cũng sanh ra ủ dột. Chừng như tôi
lãng quên phần nào những điều chẳng hề học hỏi bao giờ, tuy vẫn
thuộc nằm lòng, tôi muốn nói: quên sống
. Đúng thế, tôi tin chắc là
mọi sự đã khơi mào ngay tự chỗ này.
Vả chăng, chiều nay đây, tôi cũng cảm thấy không được khỏe khoắn
trong người. Lại còn lúng túng, đặt câu lựa lời một cách khó khăn.
Ngôn từ kém trôi chảy, phải vậy không ngài, còn lập luận thì thiếu
vững chắc. Tại thời tiết, chắc vậy. Không khí ngột ngạt, nặng nề, thiếu
điều bóp nghẹt cả buồng ngực. Ngài thấy có điều trở ngại chăng, ví
như chúng ta bước ra rảo chân trên đường phố ngoài kia? Đa tạ.
Về chiều, kinh ngòi mới đẹp làm sao! Tôi thích hơi ẩm bốc lên từ
chốn sình lầy, mùi lá cây ngâm nước rữa thúi dưới kinh và màu tang
tóc xông lên từ các ghe tải tràn trề bông hoa
. Không đâu, ngải chớ
nên nghĩ rằng đó là một thứ ý thích bịnh hoạn. Mà ngược lại, ở tôi, nó
còn là một định kiến. Chính tôi ép mình thưởng ngoạn các con kinh
nầy. Bởi cảnh vật tôi yêu thích hơn hết trên đời, là đảo Sicilia ngài
nhận thấy rõ đó, và nhứt là từ trên chót đỉnh Etna
ánh hào quang chiếu rọi, thâu lấy trọn hình bóng hòn đảo và biển cả
vây quanh. Và đảo Java
nữa, nhưng chỉ vào mùa gió bấc. Vâng, tôi
có đến đây thuở thiếu thời. Nói chung, thì tôi yêu thích bất luận hải
đảo nào. Dễ ngự trị ở đó hơn.
Ngôi nhà xinh quá,ngài nhỉ? Hai cái đầu lâu ngài trông thấy đằng
kia là đầu lâu mọi nô lệ đó. Biển hàng mà. Căn nhà này trước kia của
một tên chuyên nghề buôn nô lệ. Thời ấy, chẳng ai giấu giếm thực chất
của mình hết, đâu như bây giờ! Họ phồng cả lồng ngực mà rao đàng
