đứng trên mọi sự đó, ngài ắt hiểu như vậy. Không đâu, vấn đề ở đây là
thú nhận với con người, với một người bạn nào hay với người đàn bà
lòng mình thương yêu, chẳng hạn. Bằng không, và cho dẫu chỉ giấu
giếm mỗi một điều gian dối duy nhứt trong một cuộc đời chăng, thì nó
cũng sẽ bị cái chết biến thành trường cửu. Sẽ không bao giờ còn ai
biết được sự thật về nó nữa, bởi chưng con người độc nhứt biết rõ sự
thật này chính là kẻ đã nhắm mắt, ôm theo niềm bí mật của mình mà
yên giấc ngàn thu. Cái án mạng tuyệt bích giết chết sự thật ấy hằng đã
khiến tôi xây xâm mặt mày. Ngày nay thì khác, nếu ngài cho phép,
ngược lại, hẳn nó sẽ khiến tôi lấy làm khinh khoái thế nào. Chẳng hạn
như cứ nghĩ tới chỗ mình là kẻ độc nhứt biết được điều mọi người
đang rối rít truy tìm, tới chỗ mình nắm giữ trong tay một vật đã làm
xiểng liểng và toi công ca ba loại cảnh sát, cái ý nghĩ ấy quả tình khoái
trá đến mực. Nhưng thôi, cũng chẳng cần bàn rộng hơn nữa làm gì.
Thuở ấy, tôi chưa biết tới cái mửng đó, nên chỉ mới lấy làm bứt rứt
trong lòng.
Cố nhiên, tôi cũng có trách mình. Hệ trọng gì đâu, lời gian dối của
một người mất hút trong lịch sử hằng bao thế hệ nối tiếp; và sao lại
hợm mình đòi bày ra ánh sáng sự thật, một chuyện lừa gạt đớn hèn
ngụp trong sóng gió ba đào của thời gian như hột muối tan trong đại
dương? Và tôi cũng bảo thầm trong bụng rằng cái chết thể xác, cứ như
mình được dịp xét thấy tận mắt, tự nó đã là một hình phạt đích đáng
và miễn xá được hết mọi sự rồi. Với nó, chúng ta được giải thoát
(nghĩa là đủ quyền khuất bóng vĩnh viễn) bằng nước mắt mồ hôi trong
cơn hấp hối. Dẫu vậy, tâm trạng vẫn cứ mỗi ngày một bất an thêm, sự
chết vẫn cứ dẻo dai trung thành ở đầu giường, tôi thức giấc cùng với
nó, và tôi ngày càng không tài nào kham nổi những lời người ta ca
ngợi mình. Tôi mường tượng chừng như sự gian dối gia tăng song
song với chúng, quá sức đến độ sẽ không bao giờ tôi còn có thể hợp
cách mình với cuộc đời được nữa.
