Xóm Ngụ Cư
Xóm nhỏ nhưng đông đúc như mọi cái xóm ở Gia Định, miệt Phú Nhuận. Họ có
đủ gốc gác khác nhau. Người nói giọng Nam đông nhất, sống truyền đời ở đất
này cả dăm bảy thế hệ, thích lặng lẽ, ngại bon chen nhưng rất xởi lởi khi chuyện
trò. Trong đó, có dăm gia đình từ đồng bằng sông Cửu Long chạy lên đây hồi
chiến tranh. Họ làm lụng phu phen, chuộng nhậu ba xị đế hơn uống bia, tính thiệt
thà và đàn ông thì nóng nảy, ăn nói thẳng tuột. Dăm nhà gốc ngoài Bắc, nền nếp
và kín đáo. Hai nhà gốc Hoa và một nhà người Khơ-me.
Nhà tôi là một gia đình lâu đời ở đây. Má tôi kể, khi nhà ông A Xồi, gốc
Quảng Đông dọn đến xóm này cách nay nửa thế kỷ, má và dì Út đang tuổi con nít
chạy đến tò mò ngó vào và hoảng sợ chạy về nhà la lên “Ôi, cẳng củn, cẳng
củn!”. Bà ngoại tôi hỏi ra mới biết là A Xồi có đưa bà mẹ của ông về ở chung.
Đó là một phụ nữ Hoa đã già yếu, mí mắt dưới sụp xuống trơ lòng mắt trắng và ít
lòng đen nên bà có cái nhìn cực kỳ mệt mỏi. Lúc nào cũng thấy bà ngồi trên ghế
không đi đâu, có cơm bưng nước rót tận tay và trà Phổ Nhĩ uống trong cái bát sứ
có nắp đậy. Đặc biệt, chân bà bỏ trong đôi hài vải bé xíu như của con nít. Mỗi
ngày đôi hài được cởi ra để A Xồi rửa chân cho bà. Một lúc nào đó, dì và má tôi
đã thấy được đôi chân bị bó lại, co rút và đầy những nếp gấp trông rất ghê sợ. Đó
là tục bó chân của người Trung Hoa xa xưa mà bà là chứng tích sống. Từ đó, má
và dì ít dám ngó vào căn nhà đó cho đến khi bà mất vài năm sau.
Ngày Tết là những ngày vui nhất, cho dù xóm vắng vẻ hơn. Một số gia đình
thu xếp về quê. Trước đó, họ đến chúc Tết từng nhà trong xóm và nhờ ngó dùm
cái nhà, hẹn sẽ cùng nhậu nhẹt sau Tết. A Xồi vốn bận bịu cả năm cho cái tiệm
nước bán bánh bao, sủi cảo ở chợ La Kai thì gần Tết cũng bỏ chút thì giờ lo trang
trí nhà cửa, thay liễn đối. Nhìn vào nhà ông đã thấy bàn thờ sáng choang thờ đủ
các vị Thần mà ông gọi là Môn Thần, Thổ Thần, Táo Quân… với màu đỏ là
chính. Bà vợ A Xồi nấu món bát trân bằng những với những cái tên kỳ lạ như
tung cua, thiệt ra là nấm đông cô, phù chúc tức là tàu hũ ky, phát choi tức rong
đen, xáng choi tức là rau xà lách. Ba tôi nói món nào cũng có nghĩa hết, tên của
các thứ đó chính là phát tài, làm ăn tấn tới, có tiền…
