Tượng nhà thơ Bùi Giáng - tác phẩm điêu khắc của Hồ Hữu Thủ.
Năm mươi năm trước, thời sáng tác trong Hội Họa sĩ Trẻ là thời kỳ hạnh
phúc của Hồ Hữu Thủ, một sinh viên xa nhà tắm mình trong không khí nghệ
thuật của Sài Gòn đang ở thời kỳ phát triển khoáng đạt nhất, nhiều thành tựu
nhất. Đó là lúc các cuộc triển lãm liên tục được tổ chức, sức sáng tạo của
ông đang mạnh mẽ, lại được sự khích lệ của bạn bè nghệ thuật. Đến giai
đoạn tự một mình đi trên con đường cải tiến nghệ thuật, ông sáng tác bằng
sơn ta với phong cách riêng biệt, tự tạo dựng bằng những kỹ thuật riêng biệt.
Hẳn ông cũng đơn độc trên con đường đó, nhưng giá của nó là sự thành
công khi ta nhìn những bức tranh ấn tượng hay trừu tượng bằng chất liệu
sơn ta tổng hợp của ông.
Hồ Hữu Thủ thích kể một câu chuyện cũ. Tại nhà ông, một vị khách là
dân kinh doanh vốn mê tranh, sau khi đi một vòng đã chỉ một bức trừu
tượng bằng chất liệu sơn dầu và nói với ông: “Tôi thích bức tranh này nhất
trong tất cả các bức!”. Nhưng rồi sau đó, ông ta bộc bạch: “Nhưng nói thật,
tôi không hiểu anh vẽ cái gì!”. Hồ Hữu Thủ trả lời: “Anh không biết cũng
phải, vì tôi cũng không biết tôi vẽ cái gì!”. Ông nhớ câu chuyện đó như một
ví dụ, là chỉ có thể hiện bằng tâm thức mới có sức mạnh lớn lao để truyền
cảm xúc đến người thưởng lãm tranh. Ông nguyện đi theo con đường đó.
Cách nay đúng hai mươi năm, 1995, tôi thường lui tới Clay gallery của
nghệ sĩ người Mỹ gốc Việt Khưu Đức ở đường Trần Cao Vân. Ở đó, tôi xem
tranh của Đinh Cường vẽ trên miếng phim, tranh sơn mài bán trừu tượng vẽ
