SƠNNAM
ẤN TƯỢNG
300 NĂM
cổng thành xưa, trông hiện đại và tươi trẻ. Cổng khá
rộng, xe ô tô chạy giữa hai chân cổng; muốn tham quan
thì đi lên trên cao mà ngắm như tên lính ngày xưa làm
phận sự cảnh giác kẻ gian. Ghé quầy sách, cạnh trường
học, sát bên cổng; hỏi thì được xác nhận là vị trí xưa
với thái độ vui vẻ của cô giáo. Xưa kia thành xây bốn
cửa, nay còn sử dụng hai cửa, hai cửa kia dính vào khu
gia cư. Thành phố Nha Trang cách đó khá xa, so với
Vũng Tàu thì gần gũi thiên nhiên hơn vì Vũng Tàu đã
trở thành một đô thị huyên náo với nhiều dịch vụ lớn.
Nha Trang với nhiều đảo gần xa, cát trắng hơn, thành
phố được qui hoạch khi Pháp đến, đượm vẻ Tây phương.
Thân mật và gần gũi quá chừng. Miền Trung với đèo
Ngang, đèo Hải Vân, đèo Cù Mông, đèo Cả như bị chia
cắt về giọng phát âm, tuy biển nối liền nhưng đi biển
tốn kém, thời xưa phải cỡi ngựa hoặc gồng gánh như
vợ chú lính vượt đèo Cù Mông trong ca dao. Vào Nha
Trang, chẳng còn đèo, đến đây như đã đến Sài Gòn rồi,
giọng nói dễ nghe, cây cỏ địa phương, văn hóa dân gian
giống như phía Nam Bộ. Năm xưa, trước 1975, được dịp
ra đây chơi, đêm nằm ghế bố sát bãi biển, một cụ già
ốm yếu đến mời ăn sò huyết, đâu vào mười giờ khuya.
Ông ở trần, gầy yếu, ngồi bên cạnh như để chờ tôi gọi
thêm món khác. Hỏi: “Gió biển Nha Trang chắc bổ khỏe
lắm?”. Ông đáp: “Biết làm sao mà nói cái chuyện bổ
khỏe. Thí dụ như tôi, ông nội sống ở đây, cha sống ở
đây, tôi chào đời ở đây, mấy đời liên tiếp cứ hít thở cái
