may vì tuy chí thú như vậy cậu cũng chẳng đưa được đồng nào về nuôi
dưỡng mẹ cha, đền ơn họ mạc. Năm 1944 không còn ai gặp cậu. Người đồn
cậu bị vào tù, người nói cậu trốn đi Xiêm. Năm 1945 cách mạng thành
công mọi người mới vỡ lẽ là cậu theo Việt Minh lên chiến khu hoạt động.
Tôi đã tưởng tượng ra cậu và luôn luôn tự hào qua những giai thoại về cậu
được bà con kể lại. Mãi tới sau ngày kháng chiến toàn quốc, trong một lần
đi công tác cậu mới tạt qua thăm gia đình chúng tôi. Tôi được nhìn cậu lần
đần trong bộ ka ki màu vàng của Vệ quốc quân, một khẩu súng ngắn đeo
lệch bên sườn, một chiếc thắt lưng tổ ong to bản "rất đúng mốt" vào những
năm 47, 48. Mẹ tôi rất kiêu hãnh về người em họ của mình, đặc biệt khi cậu
ngồi nói chuyện về thời sự đất nước và quốc tế trước đám cử tọa gọi là am
hiểu nhất của cánh nội chúng tôi. Tôi thấv trái tim mình tràn đầy lòng yêu
nước, và nếu như lúc này người ta chấp nhận cho tôi đứng dưới lá Quân kỳ
thì tôi sẽ không bao giờ lùi bước trong những trận đánh đầu rơi máu chảy.
Đêm hôm đó hai cậu cháu tôi nói chuyện với nhau đến khuya. Tôi ngỏ ý
xin đi theo cậu nhưng cậu chê tôi còn nhỏ quá. Cậu khuyên tôi cố gắng học
hành, sớm muộn nguyên vọng của tôi sẽ được thực hiện. Từ đó thỉnh
thoảng tôi có thư từ qua lại với cậu theo nhiều địa chỉ.
Năm 1949 giặc Pháp đánh ra đồng bằng, tôi phải bỏ dở học hành
phiêu bạt vào Thanh Hóa và xin tòng quân. Tôi viết thư báo tin cho cậu và
mong đợi thư trả lời. Nhưng từ đó đến nay tôi mới nhận được mấy dòng
ngắn ngủi của cậu. Tôi mong mỏi tới gặp cậu để kể cho cậu nghe những
chuyện chiến đấu của tôi ở Điện Biên mà tôi tin là cậu tôi sẽ rất vui mừng.
Chỉ một ngày mà tôi cuốc bộ từ Phan Lương đến Đại Từ. Đôi chân
của tôi tỏ ra thiện nghệ và ngoan ngoãn. Tôi phải lần theo địa chỉ trên và
đến được nơi tiếp nhận. Khi tôi đưa mẩu giấy ra, chị thường trực vui vẻ nói
với tôi:
- Anh Đức chờ chú mấy bữa nay rồi. Anh cứ lo là chú đã chuyển đi
đơn vị khác. Tối nay chú cứ nghỉ đây. Tôi gọi điện và báo tin. Sớm mai thế
