SAU ĐÊM VŨ HỘI - Trang 111

cuộc hội họp mà ông phải chủ trì. Trong tất cả những công việc này, cần
phải biết loại trừ tất cả những gì sống sượng, dính dáng đến cuộc sống, cứ
luôn luôn làm đảo lộn công việc xuôi chiều đúng đắn của công vụ: Không
được chấp nhận một quan hệ nào với con người, ngoài quan hệ trong công
vụ, và mọi lý do quan hệ phải là lý do có tính chất công vụ, và bản thân các
quan hệ cũng chỉ được mang tính chất công vụ mà thôi. Chẳng hạn, có một
người đến và mong muốn tìm hiểu điều gì đó, Ivan I lyich làm như là một
người không có chức vụ và không thể có quan hệ gì với người đó, nhưng
nếu như con người đó có quan hệ chẳng hạn như với một vị ủy viên, tức là
cái quan hệ có thể được diễn đạt trên giấy tờ với tiêu ngữ in sẵn, thì Ivan I
lyich dứt khoát sẽ làm mọi việc có thể làm được trong khuôn khổ của
những quan hệ đó, đồng thời vẫn giữ được một cái gì giống như quan hệ bè
bạn giữa con người với nhau, nghĩa là vẫn giữ được sự lễ độ. Một khi quan
hệ sự vụ chấm dứt, mọi quan hệ khác cũng chấm dứt, Ivan I lyich đã biết
cách phân biệt rành rọt phương diện công vụ, không xáo trộn nó với cuộc
sống thật sự của mình. Do thực tiễn làm việc lâu năm và do tài năng ông đã
đưa cách thức đó của mình đạt tới mức độ cao, thậm chí với tư cách là một
người lão luyện trong nghề, đôi khi ông đã cho phép mình, tựa hồ như để
đùa chơi, xáo trộn quan hệ công vụ và quan hệ tình người. Ông cho phép
mình làm như vậy vì ông cảm thấy bao giờ mình cũng có đủ sức mạnh để
khi cần thiết lại tách riêng quan hệ công vụ ra và vứt bỏ quan hệ tình người
đi. Ivan I lyich tiến hành công việc một cách không những nhẹ nhõm dễ
chịu và lịch thiệp mà thậm chí còn điêu luyện nữa. Vào giờ nghỉ giữa
chừng, - ông hút thuốc lá, uống nước trà, trò chuyện chút ít về chính trị,
chút ít về những việc chung, chút ít về các ván bài và nói nhiều hơn hết tới
các việc bổ nhiệm. Ông trở về nhà, mệt mỏi, nhưng với cảm giác của một
tay đàn điêu luyện đã làm nổi bật cây vĩ cầm hạng nhất của mình giữa cả
dàn nhạc, về nhà ông thấy vợ và con gái đi chơi đâu đó hoặc đang tiếp
khách, còn cậu con trai học trung học đang chuẩn bị bài cùng với các thầy
dạy kèm và chăm chỉ học những điều người ta dạy nó ở trường trung học.
Mọi việc đều tốt đẹp. Sau bữa ăn trưa, nếu như không có khách, đôi khi
Ivan I lyich đọc cuốn sách mà nhiều người nói tới và buổi chiều ông ngồi