SAU ĐÊM VŨ HỘI
Lev Tolstoy
www.dtv-ebook.com
Chương 16: Cái Chết Của Ivan I lyich (6)
Ivan I lyich thấy mình đang chết dần và thường xuyên tuyệt vọng.
Trong thâm tâm Ivan I lyich biết rằng ông sắp chết, nhưng không
những ông không quen, mà còn không hiểu, không tài nào hiểu được điều
đó.
Ông đã đọc được một thí dụ về tam đoạn luận trong sánh lô gích học
của Kideveter (1): Kai là một con người. Mọi người đều phải chết. Bởi thế
Kai cũng sẽ chết. Suốt đời mình, ông tưởng như cái thí dụ này chỉ đúng đối
với Kai thôi, chứ không hề đúng với ông. Kai là một con người, một con
người nói chung và điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng ông không phải là Kai
và không phải là một con người nói chung, mà bao giờ ông cũng là con
người đặc biệt, hoàn toàn đặc biệt, khác tất cả mọi người. Ông là Ivan đối
với bố mẹ ông, anh em ông, với các đồ chơi, với các bà đánh xe, với vú
nuôi và sau đó là với Kachia, cùng với mọi nỗi vui buồn phấn khởi của thời
thơ ấu, thời thanh niên. Có lẽ nào Kai lại chịu được mùi quả bóng ghép
bằng da mà Ivan vẫn ưa thích! Lẽ nào Kai đã hôn tay mẹ mình như thế và
lẽ nào nếp áo lụa của mẹ cũng sột soạt như thế đối với Kai? Lẽ nào anh ta
lại nổi khùng lên vì món bánh ngọt ở trường Tư pháp? Lẽ nào Kai lại yêu
đương như thế? Lẽ nào Kai lại có thể chủ trì các phiên tòa như thế?
-----
(1) Kideveter (1762-1819) - triết gia duy tâm Đức. Sách giáo khoa lô
gích học của ông đã được dịch ra tiếng Nga.
