tự do đi qua lớp kép lipit mặc dù phần giữa của lớp kép lipit là kỵ nước. Tuy
nhiên, nước được vận chuyển qua màng tế bào khá đặc trưng và nhanh nên
không thể giải thích hiện tượng đó bằng sự khuếch tán của nước qua lớp kép
lipit. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, nước được vận chuyển qua
màng sinh chất và màng không bào thông qua protein vận chuyển được gọi
là aquaporin. Aquaporin tạo nên những kênh có tính chọn lọc không gây
ảnh hưởng đến thế nước và chiều hướng dòng nước, song lại ảnh hưởng đến
tốc độ nước khuếch tán theo thế nước. Có nhiều bằng chứng cho thấy tốc độ
vận chuyển nước đi qua kênh aquaporin được điều chỉnh bởi sự photphorin
hóa protein aquaporin gây nên bởi sự biến đổi trong tín hiệu thông tin thứ
hai, ví dụ như ion Ca2+.
e) Không bào thực vật và vận chuyển nước
Sự vận chuyển nước còn được điều chỉnh bởi các không bào của tế bào
thực vật. Tế bào thực vật được bao bởi thành tế bào, nhưng màng sinh chất
có tính thẩm thấu chọn lọc nên có vai trò kiểm tra trực tiếp sự vận chuyển
các chất vào và ra khỏi tế bào chất. Màng sinh chất ngăn cách giữa hai
xoang: ngăn thành tế bào với tế bào chất và ngăn cách bào tương (là phần tế
bào chất nằm trong màng sinh chất nhưng bao ngoài các bào quan) với các
bào quan. Đối với các tế bào thực vật có chứa không bào thì không bào tạo
thành xoang thứ ba (hình 1.1). Không bào nhiều khi rất lớn, chiếm trên 90%
khối lượng tế bào. Màng không bào còn được gọi là màng tonoplast đóng
vai trò vận chuyển các phân tử giữa bào tương và dịch không bào. Các bơm
H+ có trong màng không bào bơm H+ vào trong không bào. Gradien pH
hình thành được dùng để vận chuyển các ion khác qua màng không bào nhờ
lực hóa thẩm thấu.
