phân biệt giới tính nam, nữ. Ở nam giới có tinh hoàn, ống dẫn tinh, dương
vật, các tuyến tinh dịch, tuyến tiền liệt, tuyến cooper. Ở nữ giới có buồng
trứng, ống dẫn trứng, dạ con, âm đạo, âm hộ, v.v... Cơ quan sinh dục được
hình thành trong giai đoạn phát triển phôi thai.
- Cơ quan sinh dục nguyên phát do gen quy định:
Như phần trên ta đã nghiên cứu sự hình thành tinh hoàn ở nam và buồng
trứng ở nữ từ khối mầm sinh dục. Nếu kiểu gen là XX, phần vỏ mầm sinh
dục sẽ phát triển thành buồng trứng còn phần tủy bị thoái hóa. Ngược lại
nếu kiểu gen là XY thì phần vỏ thoái hóa, phần tủy phát triển thành tinh
hoàn. Tuy cơ chế điều chỉnh này là vô cùng phức tạp, nhưng người ta đã
chứng minh rằng có sự tương tác giữa gen SRY trong nhiễm sắc thể Y với
các gen DAX1 trong nhiễm sắc thể X với các gen khác nhau nằm trong
nhiễm sắc thể thường để định hướng cho sự phát triển XX -> buồng trứng
và XY -> tinh hoàn.
Như vậy chúng ta thấy tính trạng liên kết giới tính là do gen nằm trong
NST giới tính chi phối (trong X hoặc trong Y), còn tính trạng để phân biệt
nam giới khác với nữ giới (được gọi là tính trạng liên quan đến phân hóa
giới tính, kể cả tính trạng sinh dục nguyên phát và thứ phát) là do các gen
không chỉ nằm trong NST giới tính mà còn do các gen nằm trong NST
thường chi phối.
Trong phôi khi tuyến sinh dục chưa được tạo thành, tồn tại cả 2 loại ống
dẫn sinh dục sơ phát là ống Mule và ống Vonfơ. Nếu ở nam, tinh hoàn được
hình thành thì ống Mule bị thoái hóa, còn ống Vonfơ sẽ phát triển thành ống
dẫn tinh. Ngược lại ở nữ, khi buồng trứng được tạo thành thì ống Vonfơ bị
thoái hóa, còn ống Mule sẽ phát triển thành các phần của ống dẫn trứng, dạ
con, âm đạo.
b) Phân hóa giới tính do hoocmon và môi trường phát triển quy định
- Hiện tượng cận sinh (free - martin):
Các nhà chăn nuôi bò thường quan sát thấy hiện tượng khi bò đẻ sinh đôi
ra 2 bê con trong đó có một bê cái và một bê đực, chúng được dính thông
