ngôn ta, một ông quản cảnh sát, và bốn người lính. Khu vực mà sở cẩm có
nhiệm vụ trông coi gồm có 16 phố, toàn là phố Tây, có phố dài hàng năm cây
số, phố nào cũng có vẻ thái bình. Thành thử mỗi khi bắt phạt được một đám
thì nhân viên sở cẩm sướng như trúng số độc đắc. Bốn thầy lính cảnh sát phải
thay tua nhau đạp xe khắp cả 16 phố như thế mới trong trong nửa năm đã trở
nên bốn cua rơ đại tài. Có thầy đã giật giải Hà Nội - Hải Phòng, có thầy được
giải ba giải tư trong những cuộc đua Hà Nội - Sơn Tây, Hà Nội - Bắc Ninh, vòng
quanh Hà Nội v.v... Trong 16 phố ấy chẳng may có khi xảy ra một sự gì phạm
vào trật tự thì phần nhiều lại không thấy bóng vía các thầy cảnh sát đâu cả !
Hàng rong, bồi, bếp, phu xe, ăn mày, những người ấy chỉ sau khi thầy cảnh
sát đã cắm đầu đạp xe khỏi phố thì mới đái đường, thì mới đánh nhau, chửi
nhau... Vì lẽ tất cả có bốn thầy lính thôi, nên lúc nào ở sở cẩm cũng phải có
hai thầy, chỉ còn lại hai thầy đi tuần ngoài đường. Mười sáu phố cho hai người,
việc tuần phòng thành ra gần như là việc tập đua xe đạp!
Năm ấy vì kinh tế khủng hoảng, ngân sách hao hụi, Đông Dương đại hội kinh
tế và tài chính chuẩn y bản dự luật buộc sở cảnh sát phạt dân thành phố 4 vạn
đồng. Sở cảnh sát trung ương chi cho Ty cảnh sát chi nhánh này phải phạt dân
là 5 nghìn, nghĩa là một phần tám số tiền tổng cộng vậy.
Ông Cẩm đã vò bù cả đầu, đã rứt soăn cả râu. An Nam năm nay bị cẩm phạt
phần nhiều chỉ một ít bồi, bếp, phu xe, hàng rong, còn thì toàn người Pháp cả,
làm thế nào phạt cho đủ 5 nghìn bạc ? Ông Cẩm, sau cùng, gọi nhân viên
trong sở họp một phiên bí mật. Sau cuộc hội họp, ai nấy rất kính phục cái
phương kế nhiệm mầu. Người bắt đầu cho gia đình dọn cả về khu 16 phố ấy.
Thế rồi thì... trước nhất, chính ông Cẩm Tây bị phạt về tội để chó sổng ra
đường, hay là vì bà Cẩm quên bảo bồi quét nhà cho đúng phép vệ sinh. Lần
lượt đến người nhà ông Thông ngôn, ông quản, bốn thầy lính, người loong
toong, người phu lục lộ trông coi cái vườn hoa của sở cẩm. Nào là tội đái
đường, tội cãi nhau, tội đi xe đạp không đèn, tội để nhà cửa mất vệ sinh, vân
vân... Thành thử nhân viên sở cẩm cứ phạt lẫn nhau văng tê đi thôi, phạt
nhau như hình có thâm thù với nhau vậy.
Bữa ấy, ông Cẩm Tây đang ngồi đánh máy chữ về một tờ biên bản quan trọng
thì có một người lính cảnh sát hấp tấp chạy vào báo một vụ trộm ở nhà một
người Tây. Vụ trộm xẩy ra từ đêm trước, xong đến lúc ấy sự chủ mới biết. Ông
Cẩm Tây chán nản nói bằng tiếng Pháp rằng:
- Trộm thì lại phải giao ra toà, còn phạt gì nữa ?
Rồi ông quay vào bảo viên quản thay quyền ông trong lúc ông ra đi với người
thông ngôn...
