Bệnh Truyền Nhiễm
106
Map 7.1 Sốt rét
Sốt rét là gì ?
Sốt rét là một bệnh truyền nhiễm do ký sinh
trùng sốt rét Plasmodium gây ra, lây lan chủ
yếu qua trung gian muỗi Anopheles cái
Nguyên nhân
•
Plasmodium falciparum: thể nặng nhất.
Gây ra sốt rét thể não.
•
P. ovale: có thể tồn tại tiềm ẩn trong gan ở
dạng thể ngủ
•
P. vivax: có thể tồn tại tiềm ẩn trong gan ở
dạng thể ngủ
•
P. malariae.
•
P. knowlesi : rất hiếm.
Dấu hiệu và triệu chứng
•
Mệt mỏi.
•
Vã mồ hôi đêm.
•
Triệu chứng giống cúm.
•
Tiêu chảy.
•
Buồn nôn.
•
Nôn mửa.
•
Thiếu máu.
•
Lách to.
•
Co giật (sốt rét thể não hay
thứ phát do sốt).
Cận lâm sàng
•
Máu: CTM, Urea, creatinine,
Men gan, ESR, CRP, điện giải
•
Phết máu.
•
Real-time PCR.
•
Bộ xét nghiệm tìm kháng thể
Biến chứng
•
Sốt rét thể não.
•
Thiếu máu.
•
Suy gan.
•
Lách to.
•
Sốc.
•
T n thương th n c p.
•
Mất nước.
•
Hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS).
Điều trị
•
Bảo tồn: tham vấn cho bệnh nhân. Biện pháp ngừa bệnh,
v.d. ngủ mùng và dùng thuốc xịt muỗi
•
Thuốc: phòng ngừa và điều trị
Điều trị phụ thuộc vào loài Plasmodium
1 Ức chế men haem polymerase:
○
Chloroquine.
○
Quinine.
2 Thể phân liệt trong máu:
○
Mefloquine (Lariam).
○
Primaquine.
○
Malarone.
3 Ức chế tổng hợp protein của KST: doxycycline.
4 Ức chế dihydrofolate reductase: pyrimethamine.
5 Ức chế lưới nội bào của falciparum
reticulum calcium ATPase: artemether
(luôn sử dụng với lumefantrine).
6 Ức chế tổng hợp haem: Lumefantrine.
•
Phẫu thuật: cắt lách, nếu có chỉ định.
Within the mosquito the gametocytes
turn into sporozoites and the mosquito
is now a vector of disease
Some of these red blood cells become
gametocytes, which remain in the blood
for a few days. During this time the
gametocytes may be transferred to a
mosquito that feeds on this infected human
Within the red blood cells merozoites
continue to replicate until the red
blood cells rupture
Malaria lifecycle: transmitted
by female Anopheles mosquito
Infected mosquito bites
human host
These merozoites replicate until their vast numbers
eventually rupture the hepatocytes. In doing this the
merozoites enter the bloodstream and infect
red blood cells
Sporozoites enter the
circulatory system
The sporozoites travel in the blood to
the liver where they infect hepatocytes
Within the hepatocyte the sporozoites mature
into schizonts, which produce many merozoites.
P. vivax has an additional dormant stage where
the sporozoites become hypnozoites.
MAP 7.1
Sốt rét
FIGURE 7.1 Malaria Lifecycle
Chapter_07.indd 106
06/12/14 3:35 AM
