Arnold Bennett
Sống 24 giờ một ngày
Dịch giả: NGUYỄN HIẾN LÊ
Chương X
Đời không có gì đáng chán
Nghệ thuật là cao quý, nhưng không phải là cao quý nhất. Điều quan trọng
nhất là luôn nhận thấy luật nhân quả, nghĩa là thấy sự phát triển liên tiếp
trong vũ trụ, nói một cách khác, là thấy luật biến hóa. Khi óc ta thấm nhần
chân lý chủ yếu này là không có gì xảy ra mà không có nguyên nhân thì
chẳng những trí óc ta mở-mang thêm mà lòng ta cũng rộng rãi hơn.
Suy nghĩ về lẽ nhân quả, người ta sẽ mất vẻ mặt vô lý, không thấy bực
mình hay đau khổ khi gặp nghịch cảnh, người ta sẽ thấy nỗi khổ ở đời giảm
đi mà niềm vui thì tăng lên.
Ai mà không hiểu luật biến hóa thì chỉ coi biển là một cảnh vĩ đại buồn
chán. Ai đã thấm nhuần các luật tiến hóa, hiểu rằng nhân luôn luôn sinh ra
quả, tất sẽ coi biển là một nguyên tố mà hồi xưa là hơi nước, có lúc đã sôi
lên và nhất định sẽ có lúc đông lại thành nước đá. Vật gì cũng xét với tinh
thần đó thì đâu đâu ta cũng thấy cái đẹp lạ lùng, biến hóa của đời sống.
Lẽ nhân quả bao bọc vũ trụ. Tiền thuê nhà lại tăng nữa. Thế này thì khó
chịu thật. Nhưng có gì lạ đâu? Vẫn là luật nhân quả mà. Nhiều người hỏi
mướn thì chủ phố phải tăng tiền.
Bạn bỉu môi bảo:
- Giản dị thế.
- Vâng, bất kỳ cái gì cũng giản dị như vậy. Và thưa bạn, có lẽ bạn là một
thư kí công ty địa ốc, bạn ghét nghệ thuật, muốn bồi dưỡng tâm hồn bất
diệt mà không thể yêu công việc thư ký của bạn được vì nó đáng chán
lắm?
