Sống thiền
114
bề tôi, cha làm cha, con làm con.”
1
Và cũng theo
ngài, một khi vua không làm đúng công việc
của vua, bề tôi không ra bề tôi, cha chẳng ra
cha, con chẳng ra con... thì đó là lúc xã hội tất
nhiên sẽ đại loạn.
Làm vua tức là làm tròn những trách nhiệm
của một vị vua. Khi nhìn vào hành động thể
hiện trọn vẹn trách nhiệm của một vị vua, ta
cũng thấy được vua. Tương tự như vậy, người
bầy tôi có hành động tiêu biểu của bầy tôi,
mà hành động đó chính là yếu tố định danh
để người ấy được gọi là một bầy tôi. Người cha
cũng làm cha theo ý nghĩa đó, và người con
làm con cũng vậy. Khi mỗi chủ thể không hành
động đúng như tên gọi của mình tức là không
“chính danh”, tất nhiên sẽ dẫn đến những lầm
lạc, sai trái.
Khi nhìn vào một hành động và thấy được
chính hành động ấy cũng là chủ thể của hành
động, chúng ta không thấy khó khăn lắm khi
trả lời câu hỏi “ai làm?”, và cũng hiểu rõ hơn là
“ai biết?”. Từ đó chúng ta vượt qua được một
1
Quân quân, thần thần, phụ phụ, tử tử.
