Sống thiền
60
Nhưng thường xuyên nhận biết hoàn toàn
không có nghĩa là phân tích, suy diễn. Khi
chúng ta phân tích, suy nghĩ về một vấn đề,
chúng ta thực sự làm việc đầu óc và tất yếu
phải mệt mỏi. Khi chúng ta ngồi yên chỉ để
tỉnh thức và nhận biết, đầu óc ta không hề mệt
mỏi. Ngược lại, thời gian ngồi thiền còn có tác
dụng khôi phục năng lực làm việc của đầu óc
một cách kỳ diệu mà bất cứ ai đã trải qua đều
có thể cảm nhận được.
Để tỉnh thức và nhận biết, chúng ta phải
thường xuyên chú ý quán sát. Nhưng sự chú ý
ở đây là một sự chú ý đơn thuần. Chúng ta cần
dẹp bỏ mọi nỗ lực theo thói quen chia chẻ, phân
tích với bất cứ sự việc nào mà chúng ta tiếp
cận. Thiền không đòi hỏi và thậm chí là tối kỵ
việc chia chẻ, phân tích. Khi một ý niệm khởi
lên trong lúc bạn ngồi thiền, bạn chỉ cần nhận
biết nó, quán sát nó trong sự tỉnh thức. Điều
đó có nghĩa là bạn không được đánh giá, phân
tích, xếp loại... hay thực hiện bất cứ điều gì với
ý niệm ấy. Hầu hết các công án thiền đều thuộc
dạng “không thể giải quyết bằng suy luận”,
bởi vì chúng được đưa ra chỉ như một mục tiêu