Sống thiền
94
Thật ra, trong và ngoài là những khái niệm
được ý thức của chúng ta dựng lên trong cuộc
sống, vì vậy chúng chỉ có giá trị trong phạm vi
giới hạn của khái niệm. Khi đi vào thiền quán,
những khái niệm ấy trở nên chật hẹp và không
còn đúng nữa, bởi vì khi thiền quán chúng ta
nhìn thực tại như chính nó vốn có, thay vì là
theo với những khái niệm sẵn có.
Như khi ta đứng dưới bầu trời đêm và nhìn
lên những vì sao, ý thức ta cho đó là bên trên.
Nhưng cùng lúc ấy, những người ở nửa bên kia
của trái đất không cho hướng ấy là bên trên,
mà là bên dưới. Sở dĩ như vậy là vì, cái ta gọi
là trên đó chỉ là trên đối với riêng ta thôi, và nó
chỉ có giá trị trong hệ thống của các khái niệm.
Nếu chúng ta quan sát toàn diện cả vũ trụ thì
khái niệm bên trên ấy không còn đứng vững
nữa.
Khi ta quan sát thế giới bên ngoài, thử nghĩ
xem bên ngoài đó là ngoài cái gì? Ngoài thân
ta, hay ngoài tâm ta? Nếu nói thân thể ta, thì
đó cũng là một cấu trúc vật chất thuộc về cái
thế giới bên ngoài ấy. Cụ thể là ta cũng có thể
quan sát thân thể không khác gì với việc quan
