nhiều. Làm xấu, báo cáo tốt. Lâu ngày, sự dối trá thành một cách sống, một
cách ứng xử của không ít người.
Nuôi heo... heo nuôi
Nhiều kỷ niệm nhất là nghề nuôi heo. Có rất nhiều câu tổng kết “công
cuộc nuôi lợn” vĩ đại ấy như ngạn ngữ, khi nghe ai cũng chạnh lòng nhớ:
“Chồng ốm không lo bằng lợn ốm”, hay nhất là câu “người Việt gốc heo”.
Giờ lùi lại mấy chục năm, càng ngẫm câu ngạn ngữ thời bao cấp càng thấy
thấm thía. Hồi đó, có lần tôi hỏi một anh bạn từ Sài Gòn ra: “Nhà bác có
nuôi heo không?”. Anh cười ha hả: “Tôi nuôi heo bao giờ! Heo nó nuôi tôi
đấy chứ”.
Nghề nuôi heo phát triển rầm rộ trong cán bộ công chức cả nước.
Nhiều gia đình nguồn thu từ nuôi heo gấp nhiều lần lương. Nuôi được heo
rồi không phải bán là được tiền mặt ngay. Nhà nước mua heo và trả bằng
hàng đối lưu. Một chục cân heo hơi thì được bao nhiêu vải, bao nhiêu đạm
urê bón ruộng... Phải đợi đến năm sáu tháng sau mới có hàng thanh toán.
Các bà nuôi heo lại phải mang các thứ ấy ra chợ bán mới cầm được tiền về.
Sổ sách giấy tờ cách rách lắm!
Từ năm 1979 đến 1986, vợ tôi mỗi năm xuất chuồng hai con heo thịt.
Nguyễn Thị Minh Tâm lo toan đời sống gia đình nên gầy như que củi.
Chính heo đã cứu gia đình tôi đang túng quẫn với đồng lương Nhà nước,
nhờ heo mới mua cho con con búp bê, cái quạt điện, hay mua cái máy chữ
để viết báo, làm thơ. Như chương trước đã kể, cạnh phòng ở của tôi ở khu
Viễn Đệ đường Phan Đình Phùng, Huế (văn phòng Công ty Thực phẩm
nông sản cũ) có một vạt đất trống. Hai vợ chồng hết giờ cơ quan là cặm cụi
cuốc đất trồng rau khoai, môn, bầu, bí... và cả hoa nữa. Rau khoai hái ngọn
non nấu canh, còn thân và lá băm cho lợn ăn. Nhà tôi gần bếp ăn tập thể cơ
quan nên vợ tôi thường xuyên gửi các chị nhà bếp hai cái xô để đựng nước
vo gạo và thức ăn thừa. Chờ cho bếp tập thể ăn xong là xuống bếp xách xô
về nấu chín, trộn rau khoai cho heo ăn.
