5. Hà Nội thời bao cấp
Tháng 6/2006, ở Bảo tàng Dân tộc học có cuộc trưng bày rất độc đáo
có tên Cuộc sống Hà Nội thời bao cấp đông nghịt người xem, kéo dài đến 6
tháng. Mới hay chỉ mới qua 20 năm thôi, những hiện vật thời bao cấp đã trở
thành cổ vật hấp dẫn. Ở đó người ta treo cả đoạn đồng dao về thời hàng hóa
thiếu thốn ở Hà Nội: Nhất gạo nhì rau – Tam dầu tứ muối – Thịt thì đuôi
đuối – Cá biển mất mùa – Ðậu phụ chua chua – Nước chấm nhạt thếch –
Mì chính có đếch – Vải sợi chưa về – Săm lốp thiếu ghê – Cái gì cũng
thiếu. Ban tổ chức cuộc trưng bày đã phục dựng một cửa hàng lương thực
cũ ở lối vào không gian trưng bày, phía trên là câu nói quen thuộc: “Mặt
buồn như mất sổ gạo”. Cuộc trưng bày Cuộc sống Hà Nội thời bao cấp ấy
đầy tâm cảm và rất nhân văn.
Tôi thực sự xúc động, muốn gặp để cảm ơn người có sáng kiến cuộc
trưng bày đó. Cuộc trưng bày đã gợi nhớ cho tôi không biết bao nhiêu kỷ
niệm về Hà Nội thời bao cấp. Thời đó tôi sống bốn năm sinh viên ở Hà
Nội, là công dân Hà Nội. Tôi quen nhiều gia đình bạn bè ở Thủ đô nên có
nhiều ký ức thời bao cấp ở Hà Nội lắm. Dân Hà Nội là những người xoay
xở giỏi nhất trong thời bao cấp. Họ không chịu thua số phận. Bất kỳ bi kịch
nào người Hà Nội cũng bấm bụng vượt qua trong khi ngoài mặt vẫn hớn
hở, thản nhiên đùa cợt với khổ đau. Cái thời mà người ta chỉ dám mơ
những giấc mơ nhỏ bé: bưng bát cơm trắng dẻo, cắn miếng giò ngập răng...
dường như là câu chuyện của cổ tích từ một thời xa lắm. Nhưng chưa xa
đâu. Với tôi, nó mới hôm qua đây thôi.
