Mẹ mới có đường đến hỏi
Cô gái dẫu cố gắng vẫn không thoát được cái kiếp trong quyển sổ bạc đã
đặt. Vẫn phải sống trong niềm cay đắng, mười lá gan đã nát, mười khúc
ruột đã tan.
Bà hát mười lần thì có đến chín lần tôi khóc, lời bà không chỉ là lời hát, mà
là lời kể, như kể về chính cuộc đời của bà. Có lần mẹ nói, cuộc đời bà
không khác mấy cuộc đời cô gái trong “Tiếng hát làm dâu”. Mẹ chỉ nói có
vậy, tôi cố nài thì mẹ bỏ đi lấy cỏ cho bò ăn.
Mùa đông giá rét, sương gió đầy trời, ngồi xung quanh bếp sưởi, khề khà
chén rượu kể cho nhau nghe chuyện mùa màng, chuyện làng bản, chuyện
học hành của con trẻ, chuyện ngày mai, chuyện tương lai,... Thỉnh thoảng
tôi lại thả một cái lõi ngô vào bếp, ánh lửa bùng lên, làn khói toả ra thơm
thơm mùi ngô nướng. Hớp một ngụm rượu ngô mà thấy lòng thổn thức.
Anh bạn ngồi bên là nhà văn, hai tay bó gối, nhẩn nha đọc:
“Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn, nếu không có bếp lửa sưởi
kia thì Mị cũng đến chết héo. Mỗi đêm, Mị đã dậy ra thổi lửa hơ tay, hơ lửa
không biết bao nhiêu lần...”
Anh ta không đọc nữa, mắt chăm chăm nhìn ngọn lửa. Cuộc đời nhân vật
Mị trong “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài cũng là một kiếp làm
dâu.
Ngoài trời, đêm đã mịt mùng, bên bếp lửa bập bùng, ở một xóm nhỏ lọt
thỏm giữa bốn bề là núi lòng thấy buồn đến lạ. Bỗng nhiên thèm trở lại
ngày xưa, thèm được nghe “Tiếng hát làm dâu” bà vẫn hát đến thế!
Chị chủ nhà tiếp đầy chai rượu đặt xuống cạnh chồng rồi bế đứa trẻ đi ngủ.
Chị ta cũng là một kiếp làm dâu, nhưng làm dâu bây giờ đã khác, trên nền
