Đúng vậy, sáng ra bố Yann đến. Ông bỏ mũ để lộ bộ tóc bạc có những búp
xoăn như con trai và lại ngồi cạnh giường Gaud.
Ông cũng đau buồn lắm vì Yann là đưa con lớn nhất, quí nhất, là niềm vinh
dự của ông. Tuy vậy ông không thất vọng, chưa thất vọng. Ông an ủi Gaud.
Bảo những người mới đi về nói rằng sương mù dày đặc, khó đi, tàu
Léopoldime có thể về muộn, ông còn nghĩ rằng tàu Léopoldime có khi nán
lại ở đảo Feroe, có gửi thư về nhà cũng lâu mới nhận được. Điều đó đã xảy
ra với ông cách đây mấy chục năm. Mẹ ông ở nhà tưởng ông đã chết, làm
lễ cầu hồn. Tàu Léopoldime mới đóng còn khỏe, thủy thủ toàn những người
giỏi...
Bà Moan loanh quanh cạnh hai người, cứ vừa đi vừa lắc đầu. Thỉnh thoảng
bà liếc nhì tầm ảnh của Sylvestre treo trên tường, với những chiếc mỏ neo
thủy quân và vòng hoa tang, bà chỉ cầu Đức mẹ trên đầu lưỡi thôi, bà căm
thù Người đến xương tủy.
Gaud lắng nghe những lời của ông già khuyên nhủ, với lòng trìu mến sâu
sắc; có ông bên cạnh thế cũng đủ là một niềm an ủi, một sự động viên.
Nước mắt cô lặng lẽ rơi và trong lòng thầm cầu khấn Đức mẹ.
Có lẽ con thuyền còn nán lại ngoài ấy thật. Gaud cũng nghĩ như thế. Cô
đứng lên chải đâu, chỉnh đốn lại cách ăn mặc như để chuẩn bị đón người đi
xa sắp về. Và trong mấy ngày tiếp theo cô lại đợi.
Bây giờ là cuối thu. Ngày ngắn lại, trời chóng tối. Trong nhà tối, ngoài
đường tối, cả xứ Brelaque tối.
Cả ngày trời lúc nào cũng như vào lúc hoàng hôn. Mây đen từng mảng
chạy trên trời bỗng đang trưa mà lại tối xịt lại. Gió gào không lúc nào ngớt
nghe như tiếng đàn ócc trong nhà thờ rền vang những điệu buồn thảm.
Cũng có lúc gió thổi ngay sát cánh cửa như tiếng gầm của mãnh thú.
Gaud đã trở lên xanh xao, suy sụp như một bà già. Nhiều lúc cô mân mê
những đồ đạc của Yann, bộ quần áo cứ gấp vào, mở ra, nhất là cái áo len
mang hình dáng của Yann; trải trên bàn, chiếc áo trông mang dáng như
Yann đang nằm, hai vai và ngực trông thật giống. Gaud đã đặt chiếc áo lên
giá để áo để áo khỏi mất nếp, giữ được lâu hình dáng của Yann.
Chiều đến, sương mù từ dưới đất bốc lên, khói bếp từ các mái tranh bay