thành phố. Tại đây, trong các dây chuyền sản xuất vũ khí như Nhà máy Chế
tạo Máy kéo Stalingrad đã được chuyển sang chế tạo tăng T-34, hết thảy
công nhân đều được sơ bộ huấn luyện quân sự.
Ủy ban Quốc phòng Stalingrad đưa ra hết quyết định này đến quyết định
khác. Các nông trang tập thể được lệnh giao nộp dự trữ ngũ cốc cho Hồng
quân. Những phiên tòa được mở để xét xử những ai không chịu thực hiện
nghĩa vụ yêu nước. Không khai báo người trong gia đình đào ngũ hoặc
không đăng ký nghĩa vụ phải chịu hình phạt 10 năm tù. Hiệu trưởng một
trường trung học lệnh cho 66 học sinh 17 tuổi đăng ký nghĩa vụ quân sự tại
hội đồng quân sự quận lại phải ra tòa vì có tới 31 em bỏ trốn trên đường.
Tòa còn xử vắng mặt dân thường “đào ngũ”, phần lớn là can tội trốn tránh
sơ tán. Những ai bị tuyên có tội sẽ bị xử phạt như “kẻ phản bội đảng và nhà
nước Soviet”.
Ít lâu sau, Cục Chính trị Phương diện quân Stalingrad “đặc biệt chú ý đàn
ông nhập ngũ từ các vùng ở Ukraina được Hồng quân giải phóng trong mùa
đông 1941/42”. Những ai “không chịu sơ tán” khỏi thành phố làng mạc của
họ theo quy định sẽ bị coi là tình nghi “chống Soviet một cách hệ thống” và
hợp tác với quân Đức.
Các tuyên bố ở Moskva về tự do tín ngưỡng bị mất hiệu lực trong vùng
chiến sự Stalingrad. Giám đốc ngân hàng nông nghiệp ở một quận gửi cho
em trai là một sĩ quan Hồng quân mấy lời cầu nguyện, “khuyên em trai đọc
nó trước khi ra trận”, bị kết tội “có hành động chống đối”. Dân chúng cũng
phải cẩn thận lời ăn tiếng nói khi bình luận về tốc độ tiến quân của Đức hay
việc phòng ngự kém cỏi của Nga, nếu không dễ bị quy kết tội “gây hoang
mang dao động”.
Được cảnh báo về không khí rối loạn phía sau tiền tuyến, Stalin một lần
nữa dùng bài thay đổi tư lệnh. Cách chức Timoshenko vào ngày 21 tháng 7,
đưa Tướng Vasily Gordov lên thay dưới sự chỉ đạo của Vasilevsky, sau đó,
vào đầu tháng 8, ông lại chia Phương diện quân ra làm hai, phần phía nam
chạy dài từ Tsaritsa (xem Bản đồ 6) ở trung tâm Stalingrad về phía nam đến
tận thảo nguyên Kalmyk. Thượng tướng Yeremenko, cái chân bị thương vẫn
