chưa lành hẳn, khi biết mình được chỉ định làm tư lệnh nửa phía nam, đã
phản đối việc chia mặt trận ở ngay giữa Stalingrad, nhưng việc đó chỉ tổ
chọc tức tổng tư lệnh mà thôi.
Yeremenko bay xuống đây vào ngày 4 tháng 8 trên chiếc máy bay vận tải
Douglas và hạ cánh trên một sân bay nhỏ ở rìa tây bắc thành phố.
Khrushchev mang xe ra đón về bản doanh. Đối với Yeremenko, thiếu thông
tin địch tình là rất đáng ngại. Năm ngày sau, Stalin lại thay chỉ huy lần nữa,
đưa Yeremenko lên chỉ huy cả hai mặt trận. Nhưng vẫn còn chưa yên tâm,
Stalin phái Zhukov xuống kiểm tra rồi về báo cáo lại.
Mối nguy chính, như Yeremenko nhanh chóng phát hiện, là một cuộc tấn
công đồng thời của Tập đoàn quân số 6 của Paulus qua sông Đông từ hướng
tây và Tập đoàn tăng số 4 của Hoth đánh từ tây nam. Toàn bộ hạ lưu sông
Volga bị uy hiếp và Astrakhan đang náo loạn vì máy bay Đức ném bom. Các
nhà máy lọc dầu ở cửa sông đổ vào Caspi cháy suốt một tuần, nhả ra những
đám khói đen độc hại. Các cuộc không kích khác gây hỗn loạn, các bến cảng
chật cứng người di tản, cầu cảng chất đầy các máy móc thiết bị của nhà máy
chuẩn bị sơ tán sang phía đông. Lúc này, ngoài sa mạc ra chỉ còn cách đi qua
Biển Caspi.
Không nhiều lực lượng có thể đương đầu với quân của Hoth trên thảo
nguyên Kalmyk trống trải mà người Nga phương bắc nghĩ là “tận cùng thế
giới”. Lev Lazarev, chỉ huy một phân đội lính thủy đánh bộ ở đây, đã nói về
vùng này: “Đó không phải nước Nga, đó là châu Á. Thật khó hiểu được lý
do chiến đấu cho lãnh thổ này, nhưng chúng tôi đều biết rằng phải đứng
vững hoặc chết ở đây”. Vì thiếu lính, các cơ quan quân sự Soviet quay sang
hải quân. Các lữ đoàn toàn thủy thủ được chuyển từ hạm đội Viễn Đông
xuyên qua Sibir bằng xe lửa. Sĩ quan của họ là các học viên sĩ quan 18 tuổi
vốn học tại học viện hải quân Leningrad, nơi họ đã chiến dấu trong giai đoạn
đầu cuộc vây hãm. Trong tháng 8, khi các thủy thủ đang trên đường từ Viễn
Đông đến, các học viên sĩ quan trải qua ba tuần huấn luyện đánh bộ trên
thảo nguyên Kalmyk. Những chàng trai 18 này đang chờ các thủy thủ dày
dạn mà họ sẽ phải chỉ huy với tâm trạng lo lắng. Nhưng họ đã không để
