* * *
Mới đầu quân Đức coi cuộc phản công của Rodimtsev chỉ là một thất thế
tạm thời. Họ tin rằng cuộc tấn công vào trung tâm thành phố của mình là
không thể đảo ngược. “Kể từ hôm qua cờ của Đế chế thứ Ba đã tung bay
giữa trung tâm thành phố”, một người ở Sư đoàn bộ binh cơ giới số 29 đã
viết vào ngày hôm sau. “Khu trung tâm và nhà ga (chính) đã nằm trong tay
Đức. Không thể tưởng tượng nổi chúng tôi đã đón nhận tin đó thế nào”.
Nhưng binh lính đang run rẩy trong thời tiết lạnh giá thì “đã mơ đến cảnh trú
đông với những bếp lò kiểu Hindenburg, và thật nhiều thiệp đến từ gia đình
yêu dấu”.
Các đại đội bộ binh Đức đã đánh dấn xuống cửa sông Tsaritsa. Lối vào Sở
Chỉ huy Tập đoàn quân số 62 nằm dưới tầm bắn thẳng và địa đạo Tsaritsyn
đầy thương binh. Chẳng mấy chốc không khí nóng ẩm đã không thể thở nổi.
Các sĩ quan tham mưu ngất xỉu vì thiếu oxy. Chuikov quyết định thay đổi vị
trí đặt sở chỉ huy lần nữa, lần này thì qua sông, đi ngược lên phía bắc rồi
vượt sông trở lại bờ tây.
Cuộc chiến giành giật Mamaev Kurgan trở nên căng thẳng. Nếu quân Đức
chiếm được nó thì pháo của họ có thể khống chế sông Volga. Một trong các
trung đoàn súng trường NKVD đã cố giữ được một phần nhỏ quả đổi cho
đến khi được số sống sót của Trung đoàn súng trường cận vệ số 42 thuộc
quân Rodimtsev và một bộ phận của sư đoàn khác đến tiếp ứng ngay trước
rạng sáng ngày 16 tháng 9. Toán quân mới đến tấn công lên đỉnh và hai bên
vai quả đồi vào sáng sớm. Đến lúc này hoàn toàn không còn nhận ra cái
công viên nơi các đôi tình nhân đi dạo cách đây vài tuần nữa. Không còn sót
một ngọn cỏ nào trong lớp đất trộn lẫn mảnh bom, mảnh đạn và lựu đạn. Cả
quả đồi bị xáo tung, chi chít hố bom đạn mà giờ đây thường được dùng làm
hố cá nhân tạm thời trong những trận tấn công và phản công ác liệt. Anh
lính cận vệ Kentya đã nổi tiếng vì giật lá cờ Đức do lính Sư đoàn bộ binh số
295 cắm trên đỉnh đồi, xé tan và giẫm lên nó. Những gương xấu cũng có
nhưng dĩ nhiên ít được nhắc tới hơn. Một chỉ huy khẩu đội của Nga trên
