đến chúng con?” Tinh thần xuống thấp đến nỗi nhà chức trách quân sự
Hungary cấm binh lính viết thư về nhà, nếu không thì sẽ có bất ổn nghiêm
trọng ở Budapest mất. Ngay cả hối lộ cũng không xong. Trước một cuộc tấn
công, binh lính được động viên tinh thần bằng “bữa ăn ngon nhất có thể -
chocolat, mứt trái cây, mỡ lợn, đường và súp bò hầm”
, nhưng ăn xong
nhiều người bị đau bụng dữ dội vì “người ta không quen ăn hoành tráng
thế”.
“Quân Nga có những tay bắn tỉa tởm lắm”, Balogh viết ngày 15 tháng 9.
“Lạy Chúa, đừng để họ nhằm vào con. Chúng tôi đang phải đối đầu với các
đơn vị Nga thiện chiến nhất”, anh chàng hạ sĩ nghe hơi nồi chõ này thêm,
“Các tay súng Sibir dưới quyền Timoshenko. Chúng tôi lạnh run nhưng đó
chưa phải là mùa đông đâu. Đến mùa đông thì sẽ ra sao nếu chúng tôi cứ
phải ở lại đây? Xin Đức Mẹ Đồng trinh giúp chúng con về nhà với”. Ngày
hôm sau lại cầu xin “Đức Chúa và Đức Mẹ Đồng trinh”- đó là câu cuối
cùng. Nhật ký của Balogh được lấy từ xác anh ta gần bờ sông Đông, vài
ngày sau được dịch ra tiếng Nga tại sở chỉ huy Phương diện quân Tây Nam
của Tướng Nikolay Vatutin và được gửi về Moskva.
* * *
Tập đoàn quân Italia số 8 trấn giữ cánh sông Đông ở giữa quân Hungary
và Tập đoàn quân Romania số 3 đã bị quân Đức để ý từ cuối tháng 8. Đại
bản doanh của Fuhrer đã buộc phải đồng ý để Quân đoàn số 29 sang tăng
cường sức phòng thủ của quân Italia. Ban tham mưu quân đoàn khuyên các
sĩ quan liên lạc: “Các anh phải lịch sự với họ, cần có sự thấu hiểu về mặt
chính trị và tâm lý... Thời tiết và mối trường ở Italia làm cho lính Italia khác
lính Đức. Người Italia một mặt dễ mệt hơn, mặt khác họ tình cảm hơn. Các
anh không nên kẻ cả với các đồng minh Italia, họ đã can đảm đến nơi có
điều kiện khó khăn và lạ lẫm này để giúp chúng ta. Đừng gọi họ bằng những
cái tên chối tai và đừng gay gắt với họ”. Có thấu hiểu cũng chẳng thay đổi
mấy sự thiếu nhiệt tình cố hữu với cuộc chiến của người Italia. Một trung sĩ
