dã chiến của Romania nấu ba nhóm suất ăn —“một cho sĩ quan, một cho hạ
sĩ quan và một cho lính, số này chả còn mấy mà ăn”.
Quan hệ giữa hai đồng minh được thể hiện qua những cuộc câi vã thường
xuyên. “Để tránh các sự cố và hiểu lầm đáng tiếc trong tương lai giữa binh
lính Romania và Đức mà tình hữu nghị được đánh dấu bằng máu đã đổ cho
sự nghiệp chung trên chiến trường”, tư lệnh Tập đoàn quân Romania số 3 đề
nghị tổ chức những chuyến “viếng thăm, tiệc tùng, hội họp v..v.. để các đơn
vị Romania và Đức có thể thiết lập mối liên kết tinh thần gần gũi hơn”.
* * *
Đầu thu năm 1942, các sĩ quan tình báo Hồng quân chỉ mới biết sơ sơ về
sự phụ thuộc của Wehrmacht đối với bọn Hiwi - viết tắt của từ Hilfswilliger
tức là trợ thủ tình nguyện. Thực ra chỉ có một số đúng là tình nguyện, còn
phần lớn là tù binh Soviet, được tuyển từ các trại để bù vào chỗ nhân sự
thiếu hụt, chủ yếu để làm việc nặng, nhưng rồi số tham gia chiến đấu càng
nhiều.
Đại tá Grosscurth, Tham mưu trưởng Quân đoàn tăng số 11 ở khúc quanh
lớn sông Đông, đã nhận xét trong thư gửi Tướng Beck: “Thật đáng ngại là
chúng ta buộc phải tăng cường lực lượng chiến đấu bằng tù binh Nga, những
người đã tình nguyện trở thành pháo thủ. Một tình huống kỳ lạ là những
“quái vật” ta đang đánh giờ lại sống hòa thuận cùng với ta”. Tập đoàn quân
số 6 có cả vạn trợ thủ Nga đi cùng với các sư đoàn tuyến trước, chiếm 1/4
quân số của nó. Các sư đoàn bộ binh số 71 và số 76, mỗi sư đoàn có hơn
8.000 Hiwi, xấp xỉ tổng số lính Đức của chúng tính đến giữa tháng 11. (Đó
là chưa tính số lượng Hiwi trong phần còn lại của Tập đoàn quân số 6 và các
đơn vị trực thuộc, theo ước tính tổng cộng là hàng chục vạn người).
“Người Nga trong quân đội Đức có thể chia làm ba loại”, một Hiwi bị bắt
khai với NKVD: “Thứ nhất là lính do quân Đức huy động, gọi là bộ đội
Cossack, số này đi cùng các sư đoàn Đức. Thứ hai là Hiwi lấy từ người địa
phương hoặc tù binh Nga tình nguyện hoặc lính Hồng quân đào ngũ chạy
