* * *
Số lượng các sĩ quan cao cấp đầu hàng tăng lên, tức là Cục 7 của Phương
diện quân sông Đông phụ trách “tuyên truyền chiến dịch” càng bận hơn bao
giờ hết. Quá nhiều tù binh cần thẩm vấn kể từ lúc cuộc tấn công mở màn,
thành ra rất khó chọn ai “ngon hơn”.
Đại úy Dyatlenko nhận được điện lệnh cho anh về ngay Bộ chỉ huy
Phương diện quân sông Đông. Thêm một viên tướng Đức bị bắt, chuẩn bị
đưa ra thẩm vấn. Dyadenko biết rằng người mới đến này, Tướng Edler von
Daniels, đáng bỏ thời gian. Tìm kiếm trong các túi thư của chiếc máy bay
vận tải bị bắn rơi hồi đầu tháng đã bắt được những lá thư dưới dạng nhật ký
mà Daniels viết cho vợ. Giống như hầu hết các tù binh mới bị bắt, Daniels
đang trong trạng thái dễ tổn thương. Là một người hỏi cung dày dạn kinh
nghiệm, Dyadenko biết rằng bất ngờ là chiến thuật hay nhất. Anh hỏi quanh
co về “Kessel-baby” rồi đột nhiên làm Daniels choáng váng bằng cách đưa
ra những lá thư mà ông tưởng đã an toàn ở Đức.
"Tướng quân”, Dyatlenko nhớ lại đã nói với ông. “Xin ông cầm lại số
giấy tờ của mình. Đây là tài sản của ông nên ông có thể đưa nó vào kỷ vật
gia đình khi trở về sau chiến tranh”. Dĩ nhiên Daniels quá đổi biết ơn. Ông
nhận tách trà, bánh quy và thuốc lá Nga rồi sau đó “trả lời vài câu hỏi của
chúng tôi”. Dyatlenko ngồi lại với ông đến tối. Sau khi nghỉ ăn tối, anh lại
tiếp tục đến khuya.
Trong nhiều trường hợp không cần đến cách tiếp cận tinh tế như vậy. Rối
loạn tâm lý và nỗi tức giận vì thua trận tạo ra sự dễ bảo, nếu không nói là
hợp tác, ở các sĩ quan cảm thấy mình bị phản bội đồng thời lại có lỗi với
binh sĩ của mình vì đã cam đoan với họ về lời hứa giải cứu của Fuhrer.
Trong khi thẩm vấn, họ thường đưa ra những nhận xét khó nghe về Hitler và
về chế độ. Họ gọi Goebbels là “vịt què” và tiếc hùi hụi rằng gã phì nộn
Goering không được thử “ăn kiêng kiểu Stalingrad”. Nhưng điều người Nga
nhận thấy rõ nhất là các tướng đã nhận ra tính cách thực sự của lãnh tụ mình
chỉ khi đã nếm trải cách đối đãi bạc bẽo của ông đối với họ và Tập đoàn
