thêm dầu ngay trước khi bị đánh chiếm bởi những lời nhạo báng từ các cư
dân không phải người Nga: “Quân Đức đang đến tóm chúng mày đấy”.
* * *
Niềm tin của Hitler rằng Liên Xô là một “cấu trúc mục ruỗng” chỉ chực
sụp đổ được nhiều nhà quan sát và giới tình báo nước ngoài đồng tình.
Tình báo quân sự Nhật lại có cách nhìn khác. Họ gần như là cơ quan tình
báo nước ngoài duy nhất không đánh giá thấp Hồng quân vào thời điểm đó.
Một loạt những xung đột trên biên giới Mãn Châu mà đỉnh điểm là cuộc
chiến ở Khalkhin-Gol vào tháng 8 năm 1939 đã cho thấy một chỉ huy trẻ
xông xáo, ở đây là vị tướng 43 tuổi Georgy Zhukov, có thể đạt được những
gì. Vào tháng 1 năm 1941, Stalin bị thuyết phục đưa Zhukov lên làm Tổng
Tham mưu trưởng. Vậy là ông đã có mặt ở ngay trung ương khi Stalin lập ra
Đại bản doanh dưới tên gọi thời Sa hoàng là Stavka, một ngày sau khi chiến
tranh bùng nổ. Lãnh tụ Vĩ đại tự chỉ định mình làm Dân ủy Quốc phòng
và Tổng tư lệnh tối cao các lực lượng vũ trang Soviet.
* * *
Trong những ngày đầu Chiến dịch Barbarossa, các tướng lĩnh Đức vẫn
chưa hết đánh giá thấp các chỉ huy Sovict, nhất là ở khu vực trung tâm mặt
trận. Tướng Heinz Guderian, giống như hầu hết các đồng nghiệp của mình,
choáng váng trước việc các chỉ huy Hồng quân sẵn sàng hy sinh quân không
do dự. Ông còn ghi lại trong báo cáo rằng họ bị bó buộc ghê gớm bởi
“những đòi hỏi chính trị của lãnh đạo nhà nước”, và chịu đựng “nỗi sợ trách
nhiệm sâu sắc”. Điều đó cùng với sự phối hợp kém cỏi dẫn đến “các mệnh
lệnh để đưa ra các giải pháp cần thiết, nhất là các biện pháp phân công, đều
được ban bố quá muộn”. Lực lượng tăng Soviet “được huấn luyện không tốt
và thiếu sự thông minh và tính chủ động trong chiến đấu”. Tất cả những điều
