25
THANH GƯƠM STALINGRAD
Tháng 11 năm 1943, một năm sau Chiến dịch Sao Thiên Vương, một
chiếc máy bay vận tải Douglas bay thấp ngay trên Stalingrad. Các nhà ngoại
giao Soviet đang trên đường từ Moskva đến Tehran gặp các lãnh đạo Mỹ và
Anh. Một trong số đó là Valentin Berezhkov, người từng là phiên dịch của
Dekanozov ở Berlin vào đêm trước chiến dịch Barbarossa.
“Chúng tôi im lặng dán mặt vào cửa sổ”, ông viết. “Những ngôi nhà đơn
lẻ đầu tiên nằm rải rác trên tuyết lọt vào tầm mắt, rồi sau đó bắt đầu một
cảnh tượng tan hoang đến khó tin: những mảng tường, các khung nhà sập
dở, những đống gạch vụn, những ống khói trơ trụi”. Tuy vậy họ vẫn có thể
nhận thấy những dấu hiệu sự sống. “Trên nền tuyết trắng thấy rõ những thân
hình đen đen của con người và chốc chốc lại có những ngôi nhà mới”. Khi
ra lại thảo nguyên, họ trông thấy những xác xe tăng.
Trong hội nghị Tehran, Churchill giới thiệu thanh gươm Stalingrad tặng
“nhân dân Soviet”. Lưỡi gươm khắc dòng chữ “Tặng cư dân Stalingrad có
trái tim thép, món quà từ vua George VI như một biểu tượng lòng ngưỡng
mộ của nhân dân nước Anh”. Churchill đã làm cho buổi lễ đáng nhớ nhờ tài
hùng biện của mình. Stalin đón nhận thanh gươm bằng cả hai tay, nâng lên
môi hôn bao gươm. Sau đó ông chuyển nó cho nguyên soái Voroshilov, ông
này vụng về để thanh gươm tuột ra khỏi vỏ rơi xuống sàn đánh choang một
tiếng rất to.
Tối hôm đó, Stalin đã nâng ly sau bữa tiệc. “Tôi đề nghị nâng ly”, ông
nói, “chúc cho công lý nhanh chóng đến với tất cả bọn tội phạm chiến tranh
Đức... Xin chúc chúng ta chung tay tiêu diệt chúng nhanh chóng như tóm cổ
chúng, hết thảy bọn chúng, để không còn nhiều bọn đó”.
