Ukraina băng qua những thảo nguyên rộng mở trải dài với những cánh đồng
hướng dương, đậu, bắp chưa thu hoạch tưởng như bất tận. Tuy nhiên, các
lực lượng Soviet lại tập trung xung quanh thủ đô của Ukraina là Kiev. Tư
lệnh ở đây cũng là một đồng đội khác của Stalin, nguyên soái Semyon
Budyonny cùng với Chính ủy Nikita Khrushchev, người có trách nhiệm
chính là sơ tán các khu công nghiệp về phía đông. Tướng Zhukov cảnh báo
Stalin rằng Hồng quân phải bỏ Kiev để tránh bị bao vây, nhưng nhà lãnh đạo
tối thượng đã từng nói với Churchill rằng Liên Xô không bao giờ bỏ
Moskva, Leningrad và Kiev nên lúc này nổi giận đùng đùng, cách luôn chức
Tổng Tham mưu trưởng của Zhukov.
Sau khi lực lượng cơ giới của von Rundstedt giải quyết xong Uman, họ
tiếp tục vòng ra phía nam Kiev. Cụm Tập đoàn tăng số 1 lúc đó ngoặt lên
phía bắc, hợp quân với các sư đoàn của Guderian, người vừa bất ngờ đánh
thọc từ mặt trận trung tâm xuống khiến bộ chỉ huy Soviet rối loạn. Nguy cơ
bị bao vây đã hiển hiện nhưng Stalin nhất quyết không chịu bỏ Kiev. Ông
chỉ chịu đổi ý khi đã quá muộn. Ngày 21 tháng 9 cuộc vây hãm Kiev kết
thúc. Đức tuyên bố bắt sống thêm được 665.000 tù binh. Hitler gọi đây là
‘”cuộc chiến vĩ đại nhất trong lịch sử thế giới”. Trái lại, Tổng Tham mưu
trưởng Halder lại gọi đó là sai lầm chiến lược lớn nhất trong chiến dịch phía
đông. Giống như Guderian, ông cảm thấy nên dồn toàn bộ sức mạnh vào
Moskva mới đúng.
Quân xâm lược cứ thẳng tiến, vượt qua hết phòng tuyến này đến phòng
tuyến khác, trong lòng lẫn lộn những suy tư và cảm xúc khi ngắm nhìn với
chút bán tín bán nghi, vừa coi thường vừa sợ hãi kẻ thù cộng sản, những
người luôn đánh đến cùng. Hàng đống xác chết dường như càng thêm vô
nhân hóa khi cháy nham nhở, áo quần rách tươm vì sức ép đạn pháo. “Nhìn
kỹ các xác chết thì thấy nào người Tartar, nào người Nga”, một phóng viên
đi theo quân Đức vào Ukraina viết”. Đó toàn là xác mới, mới tinh. Vừa mới
được đưa từ đại công trường của Pyatyletka (kế hoạch 5 năm) đến đây. Tất
cả đều giống nhau. Sản xuất hàng loạt. Họ là điển hình của một chủng tộc
mới, một chủng tộc rắn rỏi, những thi thể của các công nhân bị thiệt mạng
trong một tai nạn công nghiệp”. Tuy nhiên, dù hình tượng nghe có vẻ thuyết
