Fuhrer bức điện thông báo rằng việc rút quân về sông Mius là không thể
tránh được. Reichenau, một tay ưng khuyển xăng xái dáng bộ dữ dằn, thêm
chiếc kính một mắt lại càng dữ hơn nên không gây được thiện cảm cho von
Rundstedt, người về sau mô tả ông ta là “gã cà chớn thường cởi trần chạy
lòng vòng tập thể dục”.
Ngày 3 tháng 12, Fuhrer bay xuống Ukraina trên chiếc Focker-Wulf
Condor để tìm hiểu xem đã xảy ra chuyện gì. Trước tiên ông nói chuyện với
Josef “Sepp” Dietrich, tư lệnh sư đoàn SS Leibstandarte. Trước sự ngạc
nhiên của Hitler, Dietrich đã ủng hộ quyết định rút quân của von Rundstedt.
Cả Rundstedt và Reichenau đều đóng bản doanh ở Poltava, nơi vua Thụy
Điển Charles XII, người đầu tiên xâm lược nước Nga trong thời hiện đại, đã
bị Pyotr Đại đế đánh bại năm 1709. Hitler bèn làm hòa với von Rundstedt
lúc đó vẫn chưa kịp rời đi. Thỏa thuận là dù sao vị thống chế già cũng nên
về nhà, nhưng lần này lý do là dưỡng bệnh. Chín ngày sau ông nhận được tờ
séc 250.000 Reichsmark do Quốc trưởng gửi làm quà sinh nhật.
Vẫn còn hơi nghi ngờ Reichenau, mới đầu Hitler yêu cầu ông ta kiêm
nhiệm luôn chức tư lệnh Tập đoàn quân số 6 lẫn Cụm tập đoàn quân Nam.
Nhưng trong bữa ăn, lúc Fuhrer đang chăm chú nhai món kê trộn bí đỏ với
bánh khoai tây phồng, Reichenau thuyết phục Hitler rằng ông ta không thể
ôm một lúc hai sở chỉ huy đó được. Ông ta tiến cử Tướng Paulus, cựu Tham
mưu trưởng của mình, chỉ huy Tập đoàn quân số 6. Hitler đồng ý mặc dù
khá miễn cưỡng. Vậy là vào ngày đầu năm mới 1942, Paulus, người chưa
từng chỉ huy một sư đoàn hay quân đoàn nào, lại bắn một phát sang ngạch
tướng binh chủng xe tăng. Năm ngày sau ông trở thành tư lệnh Tập đoàn
quân số 6, ngay sau khi Timoshenko mở cuộc tấn công quy mô lớn nhưng
phối hợp loạc choạc vào Kursk.
* * *
Friedrich Wilhelm Paulus xuất thân từ một gia đình địa chủ nhỏ ở Hesse.
Bố ông đi lên từ chân kế toán trong một trại giáo dưỡng rồi trở thành quản lý
