12 tháng 1 năm 1941, người đỡ đầu của ông, Thống chế Reichenau đi chạy
thể dục buổi sáng ở Poltava. Lúc đó nhiệt độ đang là âm 20°C. Trong bữa
trưa Reichenau cảm thấy không khỏe rồi đột nhiên ngã gục vì trụy tim. Nghe
tin, Hitler ra lệnh bác sĩ Flade, bác sĩ trưởng của Tập đoàn quân số 6, đưa
ông về thẳng Đức. Reichenau mê man được buộc chặt vào một cái ghế bành,
rồi cả người lẫn ghế được buộc chặt vào bên trong thân chiếc máy bay
Dornier.
Phi công cứ một mực đòi hạ cánh ở Lemberg (Lvov) để tiếp nhiên liệu,
nhưng lại bị trượt đường băng một quãng. Bác sĩ Flade dù bị gãy chân
nhưng vẫn kịp bắn pháo hiệu cầu cứu. Khi cả đoàn đến được bệnh viện ở
Leipzig thì Reichenau đã chết. Sau này bác sĩ Flade báo cáo lại cho Paulus
rằng cú hạ cánh trượt tai hại cứ y như trong phim. “Ngay cả cây gậy thống
chế của ông ấy cũng bị gãy làm đôi”. Hitler hạ lệnh tổ chức quốc tang nhưng
lại không đến dự. Ông cho von Rundstedt thay mặt mình đến chia buồn.
* * *
Mặc dù phong thái khá cách biệt của Paulus khiến ông có vẻ lạnh lùng,
song ông còn nhạy cảm hơn nhiều tướng lĩnh khác đối với đời sống của binh
lính. Thậm chí người ta còn bảo ông đã hủy mệnh lệnh ngày 10 tháng 10
năm 1941 của Reichenau, khuyến khích đối xử “khắc nghiệt” với người Do
Thái và du kích, nhưng khi Tập đoàn quân số 6 đến Stalingrad, bộ phận
quân cảnh của nó dường như đã được giao nhiệm vụ bắt những người hoạt
động cộng sản và người Do Thái rồi giao họ cho đơn vị SS
Sonderkommando
Rõ ràng Paulus đã thừa hưởng một di sản nặng nề. Ngay từ đầu Chiến
dịch Barbarossa, những vụ tàn sát người Do Thái và dân Gypsy (Zigan) đã
bị cố tình lẫn lộn với hành hình du kích khi nào có thể, chủ yếu là vì chữ
“Judische Saboteure” (kẻ phá hoại Do Thái) có thể giúp che đậy tính phi
pháp của hành động đó và trợ giúp cho khái niệm âm mưu “Do Thái-
Bolshevik”. Định nghĩa du kích và kẻ phá hoại chẳng bao lâu sau đã được
