Lẽ sinh diệt, lý tu hành • 39
khởi lên lại. Hãy cứ tiếp tục quan sát chúng. Theo dõi chúng
sát sao.
Cũng giống như chăn trâu. Có người nông dân, có
ruộng lúa, và có con trâu. Trâu thì thích ăn lúa, đúng không?
Tâm chúng ta giống như con trâu. Những trạng thái ô nhiễm
thì giống ruộng lúa hấp dẫn. Sự-biết là người nông dân. Việc
tu theo Giáo Pháp cũng giống như vậy. Tự mình so sánh rồi
sẽ thấy và nhớ (niệm). Khi chăn trâu, ta thả nó đi ăn tự do,
nhưng ta luôn để mắt đến nó. Nếu nó đi lãng qua hay quay
đầu về phía lúa, ta la lên. Khi trâu nghe tiếng la, nó quay lại
ăn cỏ. Nhưng ta không được mất chú ý, không được xao lãng
hay quên mất con trâu đang làm gì. Nếu gặp con trâu bướng
bỉnh khó trị, ta phải dùng roi quất mạnh vào lưng nó. Vậy
sau đó nó không dám béng mảng qua ruộng lúa. Nhưng
đừng có lăn ra làm một giấc ngon lành; nếu ta ngủ quên, khi
thức dậy đám lúa chắc không còn nữa. Việc tu tập cũng
giống như vậy: ta phải luôn quan sát cái tâm của ta; sự-biết
luôn huấn luyện cái tâm.
''Ai biết quan sát cái tâm mình thì tránh được cạm bẫy
của Ma Vương''.
10
Và, cái sự biết này cũng chính là cái tâm.
Vậy ai là người quan sát cái tâm? Chỗ này rất dễ làm chúng
ta khó hiểu và bối rối. Tâm là một thứ, sự-biết là một thứ
khác; nhưng sự-biết xuất phát từ chính cái tâm. Vậy biết cái
tâm có nghĩa là gì? Nó là gì khi gặp những trạng thái và cảm
xúc? Nó là gì nếu không có những cảm xúc ô nhiễm này nọ?
Cái biết được những thứ đó là gì thì được gọi là cái-biết hay
''sự-biết''. Sự-biết theo dõi cái tâm, và từ cái sự biết này sinh
ra trí tuệ. Cái tâm bình thường luôn nghĩ suy và bị dính theo
những cản xúc này nọ liên tục—rõ ràng giống như con trâu.
Nó có béng mảng qua lại, ta phải luôn để mắt theo dõi nó.
10
[Ma Vương (Mara) là hình tượng nhân cách hóa trong Phật giáo, chỉ những
thứ cản trở người tu tu tập và đi đến giác ngộ.]
