Lẽ sinh diệt, lý tu hành • 57
của nó là xấu, tiêu cực. Những điều xấu tốt này đều xuất
phát từ cái tâm của chúng ta.
Tôi muốn nói với các thầy rằng, quán sát sâu sát về cái
tâm của mình là một điều rất hay, rất thú vị. Tôi có thể nói về
một đề tài duy nhất này suốt ngày mà không thấy chán. Khi
ta có thể hiểu biết được những cách hành xử của tâm, ta sẽ
thấy được cách tiến trình này vận hành và cách nó liên tục đi
qua trong tiến trình bị ‘tẩy não’ bởi những thứ ô nhiễm của
tâm. (Cứ giống như từng sợi vải của muôn vàn sợi vải lần
lượt bị thắm nhuộm khi miếng vải đi qua chỗ thuốc màu
vậy). Tôi nhìn thấy tâm hình như chỉ như là một điểm duy
nhất. Những trạng thái tâm lý (tâm sở) là những khách khứa
đến thăm cái điểm duy nhất này. Có lúc người này đến gọi,
có lúc người khác đến thăm. Giống như tất cả họ cứ đến một
điểm trung tâm của lữ khách. Các thầy hãy huấn luyện cái
tâm quan sát và biết tất cả những khách khứa (tâm sở) đó
bằng đôi mắt của sự tỉnh giác tỉnh thức. (Quan sát liên tục và
khách quan như cách người gác gian ngồi quan sát chỗ ra
vào, hoặc quan sát màn hình máy quay hình vậy). Đây là
chính là cách chúng ta chăm nom và coi sóc trái tim và cái
tâm của mình. Khi có một khách đến gần, chúng ta vẫy tay
kêu họ biến đi chỗ khác. Nếu chúng ta thường trực quan sát
và không cho ai bước vào, thì làm sao họ vào ngồi bên trong
nhà được? Cứ dành hết thời gian ngồi quan sát ngay một
điểm này. (Đó là quan sát trực tiếp ngay cái tâm mình. Khi có
hiện tượng tâm (tâm sở) xảy đến, đánh đuổi chúng đi; khi có
nhận thức này nọ (niệm, vọng tưởng) khởi lên, dẹp bỏ nó
ngay).
Đây chính là loại tỉnh giác vững chắc và bất lay
chuyển của Đức Phật; loại tỉnh giác dùng để quán sát và
phòng hộ cái tâm. Các thầy đang ngồi ở đây. Từ lúc chui ra
khỏi bào thai, từng mọi khách khứa đều đến gọi thăm ngay
