Lẽ sinh diệt, lý tu hành • 71
tại sao. (Ngay cả cái sự thích sự sướng của chúng ta cũng
thay đổi liên tục, hết sướng lại chán, hết chán rồi chê. Ăn
ngon rồi cũng ngán, ngán rồi thấy ớn. Thích rồi hết thích, hết
thích thì chê bỏ). Đến lúc đó nếu cho đi không được, bán đi
không được, bỏ đi không được, ta bắt đầu thấy khổ. Mọi sự
trên đời cứ lần quần lẩn quẩn như vậy. Nếu chúng ta hiểu
thấu cái lẽ vô thường và bất toại nguyện như vậy, chúng ta
sẽ hiểu được tất cả chỉ là như vậy, cho dù có bất cứ thứ gì và
điều gì và sự gì xảy đến với chúng ta. Đơn giản đó là cách
của mọi sự trên thế gian. Như một câu nói đáng ghi nhớ:
''Nếu bạn đã từng nhìn thấy một, bạn sẽ nhìn thấy tất cả''.
(Ví dụ, bạn hiểu thấu [giác ngộ] lẽ thường của một sự
thích sướng là đi đến bất toại nguyện, bạn sẽ thấy rõ bản chất
của tất cả mọi sự thích sướng khác. Tất cả đều thay đổi, vô
thường. Nếu bạn nhìn thấy rõ sự sinh, già, bệnh, chết ở trong
thân một người, bạn có thể suy ra để nhìn thấy lẽ thực đó
trong tất cả mọi người. Tất cả đều vô thường và hoại diệt.)
Nhiều lúc chúng ta nhìn thấy những thứ chúng ta
không thích. Ngay lúc bạn nghe thấy những tiếng ồn hay
những âm thanh khó nghe, bạn sẽ bực mình ngay. Hãy xem
xét điều này và nhớ lấy. Bởi vì hỏng chừng sau này khi nghe
những âm thanh tiếng ồn đó bạn lại thấy thích đó. Chúng ta
có thể sau này rất thích thứ mà chúng ta đã từng rất ghét
trước đó. Điều đó hoàn toàn có thể. (Có người mình rất ghét,
nhưng sau này mình rất thích và kính trọng. Có người rất
ghét nghe tiếng nhạc ồn đó, những sau này rất thích bài nhạc
đó, càng mở to thì càng thích...). Tất cả mọi sự đó xảy ra với
chúng ta, và khi chúng ta nhìn thấy rõ ràng và bằng trí tuệ
minh sát, chúng ta có thể giác ngộ ra rằng: ''A ha! Tất cả mọi
thứ đều là không thường hằng, không thể thỏa mãn hoàn
toàn, và không có chủ thể nào cả''. Nói cách khác, tất cả mọi
thứ trên đời đều là “vô thường, bất toại nguyện, và vô ngã”.
