SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 188

Khổng Tử học đánh đàn cầm với thầy dạy nhạc là Tương Tử. Học mười
ngày không tiến. Tương Tử nói:
- Ông có thể tiến nữa.
Khổng Tử đáp:
- Khâu đã quen khúc nhạc này rồi, nhưng chưa nắm được cái quan hệ về số.
Được ít lâu, Tương Tử nói:
- Ông đã nắm được quan hệ về số rồi đấy! Có thể tiến hơn nữa.
Khổng Tử đáp:
- Khâu chưa hiểu được ý nghĩa sâu sắc của nó.
Được ít lâu, Tương Tử nói:
- Ông đã nắm được ý nghĩa sâu sắc của nó rồi đấy! Có thể tiến nữa.
Khổng Tử đáp:
- Khâu chưa biết người làm bản nhạc này là ai?
Được ít lâu, Tương Tử nói:
- Ông có vẻ oai nghiêm, suy nghĩ sâu, có hoài bão lớn và cao xa.
Khổng Tử nói:
- Khâu này đã biết người ấy là ai rồi. Ông ta lặng lẽ mặt đen, người cao.
Mắt như con cừu nhìn xa, như con người làm vua bốn phương, nếu không
phải là Văn Vương thì ai có thể như vậy được.
Tương Tử rời khỏi chiếu, lạy hai lạy nói:
- Các vị thầy dạy nhạc vẫn nói điệu nhạc này là do Văn Vương làm ra.
Vì không được dùng ở nước Vệ, Khổng Tử định đi về phía tây yết kiến
Triệu Giản Tử, nhưng khi đến sông Hoàng Hà thì nghe tin Đậu Minh Độc
và Thuấn Hoa đã chết. Khổng Tử đến bờ Hoàng Hà than:
- Nước sông mênh mông đẹp thay! Khâu không qua được con sông này là
do mệnh vậy.
Tử Cống rảo bước tiến đến nói:
- Xin hỏi tại sao lại nói như vậy?
Khổng Tử nói:
- Đậu Minh Độc và Thuấn Hoa là những quan đại phu tài giỏi ở nước Tấn.
Khi Triệu Giản Tử chưa thỏa mãn được ý chí của mình thì cần hai người
này để nắm được quyền chính. Nhưng khi đã đạt được ý nguyện của mình