SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 273

Sau ba ngày cầm quân ra trận , binh sĩ người nào ốm cũng xin đi, tranh
nhau xông ra giao chiến. Quân Tấn nghe vậy bãi binh về . Quân Yên nghe
vậy vượt sông bỏ chạy và giải vây . Nhương Thư đuổi đánh lấy lại được tất
cả đất đai ở biên giới cũ đã bị mất . Nhương Thư đem quân về. Trước khi
về kinh đô, Nhương Thư cho binh sĩ về, bỏ những điều ràng buộc (ý nói bãi
bõ những điều lệ, kỷ luật quân sĩ phải theo khi có chiến tranh), ăn thề rồi
mới vào thành . Cảnh Công cùng các quan đại phu ra ngoài thành đón tiếp ,
uỷ lạo quân sĩ, làm lễ xong mới trở về nghỉ .
Tề Cảnh Công bèn tôn Nhương Thư làm đại tư mã .
Họ Điền ngày càng được tôn quý ở nước Tề . Được ít lâu các đại phu Bào
Thị , bọn Cao và Quốc định hại Nhương Thư , nói xấu Nhương Thư với
Cảnh Công . Cảnh Công bỏ Nhương Thư . Thư phát bệnh mà chết . Bọn
Điền Khuất , Điền Báo oán bọn Cao và Quốc . Về sau Điền Thường giết
Giản Công , giết tất cả họ của Cao và Quốc . Chắt của Điền Thường là
Điền Hoà bèn tự lập làm Tề Uy Vương, Uy Vương dùng binh và ra uy đều
theo phép tắc của Nhương Thư . Các chư hầu triều cống nước Tề .
Tề Uy Vương sai các quan đại phu khảo sát binh pháp của Tư Mã ngày xưa
trong đó có thêm Nhương Thư , do đó gọi quyển sách ấy là Tư Mã
Nhuuơng Thư binh pháp.
Thái Sử Công nói :
- Tôi đọc Tư Mã binh pháp thấy bao la, sâu sắc, tuy việc chinh phạt trong
thòi Tam Đại cũng chưa nói hết cái nghĩa của nó . Cái văn ấy khó lòng
thêm được gì . Nhưng nếu Nhương Thư cầm đầu đạo quân của một nước
nhỏ bé thì còn ai công hơi đâu nói đến sách Tư Mã binh pháp nữa ! Trong
đời nhiều người khen sách binh pháp của Tư Mã Nhương Thư , cho nên tôi
không nói đến sách ấy mà viết liệt truyện về Nhương Thư .