Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
TƯ MÃ NHƯƠNG THƯ LIỆT TRUYỆN
1. Tư Mã Nhương Thư ( Nhương Thư họ Điền nhưng vì làm đại tư mã nên
gọi là Tư Mã), là con cháu Điền Hoàn . Trong thời Tề Cảnh Công , nước
Tần đánh các đất A, Chân ; nước Yên xâm phạm đất Hà Thượng . Quân Tề
bị đánh bại . Cảnh Công lo lắng . Án Anh bèn tiến cử Điền Nhương Thư ,
nói :
- Nhương Thư tuy là đứa con vợ mọn (con của người tì thiếp . Ở dưới lại
nói Nhương Thư là kẻ thấp hèn), của họ Điền nhưng người này về mặt văn
thì có thể làm cho dân chúng theo mình ; về mặt võ có thể làm cho quân
địch sợ uy. Xin nhà vua thử dùng xem .
Cảnh Công cho mời Nhương Thư cùng bàn việc binh . Cảnh Công rất thích
Nhương Thư, cho làm tướng quân ,cầm binh chống lại quân Yên và quân
Tấn . Nhương Thư nói :
- Thần vốn là kẻ thấp hèn được nhà vua cất nhắc từ nơi làng xóm lên giữ
địa vị ở trên các đại phu . Sĩ tốt chưa theo , trăm họ không tin ; người
không có tiếng tăm , uy quyền ít . Xin nhà vua cho một người tôi yêu của
nhà vua, được cả nước quý trọng để làm giám quan (chức quan coi kỷ luật
trong quân đội) , như thế mới được .
Cảnh Công bèn nghe lời cho Trang Gỉa đến . Sau khi từ giã nhà vua ,
Nhương Thư hẹn với Trang Giả :
- Sáng ngày mai vào lúc mặt trời đứng bóng thì họp ở cửa quân doanh .
2. Nhương Thư ruổi ngựa đến quân doanh trước, sai đặt một cái đồng hồ
nước , và dựng dưới một cái cột gỗ để làm nêu nhìn bóng mặt trời , đợi Giả
. Giả vốn là người kiêu ngạo xuất thân nơi quyền quý , cho rằng mình cầm
đầu quân lại làm giám quân cho nên không vội vã . Thân thích bạn bè tiễn
đưa ông ta , giữ ông ta ở lại uống rượu . Mặt trời đã đứng bóng mà Gỉa vẫn
chưa đến . Nhương Thư bèn vật ngã cây gỗ làm nêu , đổ nước trong đồng
hồ ra , đoạn vào duyệt hàng ngũ điều khiển quân đội , nêu cao kỷ luật . Sau
khi ban bố kỷ luật xong, đến chiều Trang Gỉa mới đến . Nhương Thư hỏi :