SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 302

thôi. Nay trộm nghe quân của đại vương có vũ sĩ hai mươi vạn người, quân
đội khăn xanh hai mươi vạn người, quân cầm kích hai mươi vạn người,
quân nấu bếp nuôi ngựa mười vạn, xe sáu trăm cỗ, ngựa năm nghìn con.
Như thế là hơn hẳn Câu Tiễn, Vũ Vương. Thế mà đại vương lại nghe lời
quần thần, muốn làm tôi thờ nước Tần. Nếu thờ Tần thì thế nào cũng phải
cắt đất dâng cho nó để tỏ lòng thành thực, cho nên binh chưa dùng mà nước
đã hao hụt rồi. Phàm những bầy tôi nói thờ Tần đều là kẻ gian, không phải
trung thần đâu. Làm tôi lại cắt đất của vua mình để cầu bên ngoài, trộm cái
công một thời mà không đoái nghĩ đến ngày sau. Phá nhà công để thành
của tư, ngoài cậy thế của nước Tần mạnh để trong ép vua mình đòi cắt đất
Xin đại vương xét kĩ cho. Chu Thư nói “Thấy nó kéo dài mà không dứt, thì
nó sẽ ăn lan khắp nơi, còn làm gì được nữa. Khi còn nhỏ như sợi tơ không
cắt, đến sau sẽ phải dùng búa rìu. Nếu không lo cho xong cái mối lo trước,
thì, sau này khi gặp Vạ lớn còn biết làm thế nào. Nếu đại vương quả thực
nghe lời thần, sáu nước hợp tung, đồng tâm góp sức, một ý một lòng, thì
nhất định không phải lo về nước Tần mạnh. Cho nên Triệu Vương của tệ ấp
sai thần dâng kế ngu dại, trình ước minh bạch, xin đại vương dạy cho.
Ngụy Vương nói:
- Quả nhân ngu xuẩn, chưa hề được nghe lời chỉ giáo sáng suốt, nay ông đã
lấy lời của Triệu Vương dạy ta, ta xin kính đem cả nước theo.
Tô Tần bèn sang Đông thuyết Tề Tuyên Vương:
- Nước Tề phía Nam có núi Thái Sơn, phía Đông có núi Lạng Gia, phía Tây
có sông Thanh Hà, phía Bắc có bể Bột Hải; thế gọi là nước bốn mặt đều
hiểm yếu. Nước Tề có đất vuông hơn hai nghìn dặm, quân tướng mặt áo
giáp vài mươi vạn, thóc gạo chất cao như gò núi, ba quân giỏi, lính của
năm nhà tiến nhanh như mũi dào, mũi tên, đánh dữ như sấm chớp, thôi mau
như mưa gió. Khi có việc quân, chưa hề phải đem quân đi theo núi Thái
Sơn, vượt sông Thanh Hà, qua bể Bột Hải. Trong vùng Lâm Tri có bẩy vạn
hộ, thần trộm tính mỗi hộ có khoảng ba người con giai, thì ba lần bảy là hai
mươi mốt vạn, không cần phải lấ người ở huyện xa, chỉ riêng quân ở Lâm
Tri cũng đã được hai mươi mốt vạn rồi. Vùng Lâm Tri rất giàu lại đầy đủ.
Dân ở đấy, không ai là người không biết thổi sáo, đánh dàn cầm, đàn sắt,