SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 310

nước mình dựa vào nước nào mà được tôn trọng, tất nhiên đại vương cũng
được tôn trọng. Nay vua Tề đã lớn tuổi mà lại tự phụ. Phía Nam đánh Sở
năm năm, quân sĩ mỏi mệt: phía Bắc đánh nhau với Yên, ba quân bị thua
mà bắt được hai tướng. Thế mà còn đem những binh sĩ còn lại, hướng về
phía Nam đánh Đại Tống có năm nghìn cỗ xe, để bao gồm mười hai chư
hầu. Vua thì muốn được đất, nhưng kiệt lực, có gì đáng khen. Vả thần nghe
nói đánh nhau luôn thì dân nhọc, quân đi lâu thì sức mệt.
Yên Vương nói:
- Ta nghe nước Tề có sông Tề trong, sông Hà đục có thể giữ vững, có thành
dài, đê lớn đủ để che chở. Có thực thế không?
Đại nói:
- Thiên thời không cho, dẫu có sông Tề, sông Hà cũng không giữ vững
được; sức dân nhọc, dẫu có thành dài đê lớn cũng không che chở được. Vả
lại ngày trước, Tề không đóng quân ở Tế Tây là để đề phòng nước Triệu
đấy; không đóng quân ở Hà Bắt là để phòng bị nước Yên. Nay Tế Tây, Hà
Bắc đó có binh lính đồn thú hết, trong nước đã mệt nhọc. Phàm vị vua kiêu
ngạo thì thế nào cũng ham lợi. Bầy tôi vong quốc thì thế nào cũng tham
tiền. Nếu bệ hạ không lấy làm nhục, đưa con yêu, em ruột, chú họ làm con
tin, lấy châu báu, ngọc lụa để biếu tả hữu, thì họ sẽ cảm ơn nước Yên mà
khinh bỉ nước Tống đã mất. Như vậy Tề có thể mất thôi.
Yên Vương nói:
- Ta đành phải phó thác con cho trời vậy.
Yên Vương bèn sai một người con sang làm con tin ở nước Tề. Rồi Tô Lệ
nhờ con của Yên Vương làm con tin ở Tề, xin yết kiến Tề Vương. Tề
Vương oán Tô Tần, toan bỏ tù Tô Lệ. Con của Yên Vương làm con tin xin
lỗi hộ Tô Lệ mới thôi. Lệ bèn hiến thân làm quan ở nước Tề.
Tướng của Yên là Tử Chi thông gia với Tô Đại, muốn nắm quyền hành ở
Yên, bèn sai Đại sang hầu con tin của Yên ở Tề. Tề sai Đại báo cáo với
Yên. Yên Vương Khoái hỏi:
- Tề Vương có thể làm bá chăng?
Đại nói:
- Không thể được.