SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 326

tính việc đó cho chín. Tần ở phía Tây có đất Ba, đất Thục, thuyền to chứa
thóc, đi đường sông từ Vấn Sơn, xuống đến Sở hơn ba nghìn dặm, dùng
thuyền đôi chở quân, mỗi thuyền trở được năm mươi người với lương ăn ba
tháng, thuyền đi một ngày hơn ba trăm dặm. Số dặm dẫu nhiều, nhưng
không phí sức trâu ngựa. Không đến mười ngày mà đến Hãn Quan, Hãn
Quan hoảng kinh, thì từ biên giới về phía Đông, đều giữ lấy thành tất cả.
Thế là Kiềm Trung, Vu Quận không phải là đất của đại vương nữa. Tần cử
binh ra cửa Vũ Quan, hướng về phía Nam để đánh, thì đất miền Bắc của Sở
bị cắt đứt. Quân Tần đánh Sở, điều nguy nan xảy ra chỉ trong vòng ba
tháng, mà Sở ehờ cứu viện của chư hầu phải hơn nửa năm, ấy là thế không
kịp nhau vậy. Đợi nước yếu cứu, quên cái vạ của Tần mạnh, đó là điều thần
lo cho đại vương đấy. Đại vương đã cùng quân Ngô đánh nhau, đánh năm
trận thắng ba. Quân đi chiến trận hết cả, chỉ riêng việc giữ thành mới lấy
được, giữ gìn dân cư, đã là khổ sở rồi. Thần nghe nói: “Công to thì dễ nguy,
dân khổ thì oán người trên”. Nay giữ lấy cái công dễ nguy để làm hài lòng
nước Tần mạnh, thần trộm cho thế là nguy cho đại vương. Vả lại Tần sở dĩ
không đem quân ra cửa Hàm Cốc trong mười lăm năm nay để đánh Tề,
Triệu là vì có âm mưu thôn tính cả thiên hạ. Sở đã gây hấn với Tần, đánh
nhau ở Hán Trung, người Sở bị thua, hạng tước hầu cầm khuê(9), chết hơn
bảy mươi người, kết quả mất Hán Trung. Sở Vương cả giận, cử binh dành
úp Tần ở Lam Điền. Thế nghĩa là như người ta nói “hai hổ đánh nhau” đấy.
Nay Tần, Sở đánh nhau mỏi mệt mà Hàn, Ngụy còn nguyên vẹn lại khống
chế ở phía sau, thật không có kế nào nguy hơn thế nữa? Xin đại vương tính
kỹ cho. Tần đem quân đánh Vệ và Dương Tấn, tức là mởtoang lồng ngực
của thiên hạ. Đại vương đem tất cả quân để đánh Tống, không đầy vài
tháng có thể lấy được Tống. Tống đã bị lấy, bèn đi về phía Đông, thì mười
hai nước chư hầu ở trên sông Tứ sẽ là của đại vương hết. Người trong thiên
hạ chủ trương hợp tung để các nước bảo vệ cho nhau được bền vững là Tô
Tần. Tần được phong làm Vũ An Quân rồi làm tướng quốc nước Yên. Tô
Tần ngầm mưu với Yên Vương, đánh phá Tề mà chia đất Tề. Rồi vờ làm có
tội, chạy sang nước Tề. Tề Vương nhân đấy nhận mà cho làm tướng quốc.
Tô Tần ở Tề hai năm Tề Vương mới hiểu, giận lắm, dùng xe ngựa xé xác